Ga direct naar: Hoofdnavigatie
Ga direct naar: Inhoud
Alle bronnen

Więzienie - Areszt w Toruniu

I. Administracja więzienia (1939-1945): przepisy i zarządzenia, wykazy urzędników, wykazy posiadaczy broni i odzieży ochronnej, wnioski o przyjęcie do pracy w więzieniu toruńskim, sprawy finansowo-rachunkowe, sygn. 1-17. Ia. Akta personalne pracowników więzienia (1939-1945): w układzie alfabetycznym, sygn. 18-45. II. Ewidencja i wyżywienie więźniów (1940-1945): księgi - przyjęć więźniów, listy imienne więźniów, rejestry depozytów więźniów, księgi żywnościowe, receptury i spisy posiłków, sygn. 46-63. III. Zatrudnienie więźniów (1940-1945): taryfy zarobków, wykazy zarobków, sygn. 64-81. IV. Akta osobowe więźniów (1939-1945): w układzie alfabetycznym wg. nazwisk; akta dotyczące następujących przestępstw: oszustwo, opór władzy, podpalanie, wrogie wystąpienie wobec Niemców, potajemne słuchanie radia, nielegalne przekraczanie granicy, wykroczenia przeciw wojennym zarządzeniom gospodarczym, sabotaż, samowolne okaleczenie się, kontakty z jeńcami wojennymi, gwałt, fałszowanie dokumentów, dezercja, przestępstwa drogowe, sygn. 82-211. W okresie okupacji hitlerowskiej w zasięgu działania Oberlan desgerichtsbezirk Danzig /Nadkrajowy Sąd w Gdańsku/ istniał m.in. Haftanstalt Thorn - Areszt-więzienie w Toruniu. W okresie okupacji więzienie toruńskie należało do niewielkich tego typu zakładów. Polacy-mężczyźni, którzy otrzymywali karę do 6 miesięcy obozu karnego na mocy wyroku Sądu Obwodowego /Amtsgericht Thorn/ osadzani byli w więzieniu w Toruniu, a ci których wyroki opiewały już na obóz karny powyżej 6 miesięcy do 3 lat, przekazywani byli do więzienia Brodnicy. Kobiety-Polki z wyrokami Sądu Obwodowego w Toruniu /Amtsgericht Thorn/ do 4 miesięcy obozu karnego kierowane były do więzienia toruńskiego, a od 4 miesięcy do 3 lat już do Domu Karnego w Fordonie. W więzieniu toruńskim siedzieli również młodociani /mężczyźni/ o wyrokach poniżej 3 miesięcy więzienia, wydanymi przez sądy z zasięgu działania Landesgericht Thorn /Sądu Okręgowego w Toruniu/. W więzieniu toruńskim więźniów klasyfikowano wg trzech grup: 1. Więźniowie odbywający karę w więzieniu /Gefangnis Gefangene/; 2. Więźniowie przejściowi / Durchgang-Gefangene/; 3. Więźniowie policji /Polizei-Gefangene/. Przy czym w każdej grupie byli mężczyźni i kobiety. Jak wynika z zachowanych akt w czasie 1 I 43 - 31 XII 1943 - przebywało w więzieniu toruńskim 886 więźniów a od 4 I 1944 - 29 VI 1944 - 383 więźniów. Każdy więzień musiał pracować. W obrębie każdego zakładu karnego działała specjalna komórka - Administracja dla spraw zatrudnienia /Verwaltungszweig/ ściśle z nim związana. Więźniowie byli kierowani do następujących prac: a/ porządkowych w więzieniu; b/ w przedsiębiorstwach więziennych; c/ na zewnątrz więzienia w różnych zakładach przemysłowych i rolniczych stanowiących własność osób prywatnych lub państwową. Kierownictwo w zakresie dysponowania więźniów przy zatrudnieniu sprawował naczelnik więzienia. Bezpośrednio za ten wycinek pracy odpowiadał inspektor /Arbeitsinspektor/ mając do pomocy Werkbeamte i służbę nadzorczą /Aufsichtsbehörde/. W obrębie więzienia toruńskiego działały następujące przedsiębiorstwa: 1/ warsztat szewski; 2/ warsztat krawiecki; 3/ warsztat stolarski; 4/ ślusarnia; 5/ stajnia z 3 końmi. W warsztatach tych więźniowie wykonywali usługi dla administracji więzienia oraz dla Heeresbekleidungsamt Thorn /Wojskowego Zakładu Odzieżowego w Toruniu. Na czele każdego zakładu karnego stał naczelnik, którego najwyższą władzą przełożoną była generalna prokuratura działająca w obrębie Oberlandesgerichtsbezirk, w którym dane więzienie się znajdowało. Z akt więzienia wynika, ze naczelnikiem tego więzienia był nadinspektor Eberhard Kunz w latach 1942-45. Bezpośrednią władzą nadzorczą więzienia toruńskiego była Generalna Prokuratura przy Oberlandesgericht Gdańsk. Naczelnik więzienia reprezentował kierowany zakład na zewnątrz. Był kuratorem kasy więziennej. Codziennie musiał wiedzieć gdzie i jak są zatrudniani więźniowie. Wszelkie ważniejsze wydarzenia jakie miały miejsce w więzieniu jak np. ucieczki, zachorowania, nieszczęśliwe wypadki, wypadki śmierci, pobicie urzędnika i inne, musiały być mu meldowane. Naczelnikowi więzienia podporządkowane były siły kancelaryjne oraz tzw. pracownicy nadzoru, tj. dozorcy więzienni.

Collectie
  • EHRI
Type
  • Archief
Rechten
Identificatienummer van European Holocaust Research Infrastructure
  • pl-003132-1062
Disclaimer over kwetsend taalgebruik

Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer

Ontvang onze nieuwsbrief
De Oorlogsbronnen.nl nieuwsbrief bevat een overzicht van de meest interessante en relevante onderwerpen, artikelen en bronnen van dit moment.
WO2NETMinisterie van volksgezondheid, welzijn en sport
Contact

Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

info@oorlogsbronnen.nlPers en media
Deze website is bekroond met:Deze website is bekroond met 3 DIA awardsDeze website is bekroond met 4 Lovie awards