Marokkaanse soldaten vechten in Zeeland
Op 10 mei 1940 schiet bondgenoot Frankrijk te hulp en trekken Franse militairen via Zeeuws-Vlaanderen Nederland binnen. Als gevolg van de gezagvoering van Frankrijk over Marokko en Algerije, bevinden zich onder deze troepen ook Marokkaanse soldaten. Zij doen dienst in gewone legeronderdelen, maar er zijn ook complete Marokkaanse en Algerijnse regimenten. Nadat Nederland op 15 mei 1940 capituleert vechten Franse en Nederlandse troepen door in Zeeland. Er wordt een bloedige strijd gevoerd waarbij veel Fransen sneuvelen.
Janneke Jorna | Netwerk Oorlogsbronnen
Strijd om Zeeland
Nadat de Franse troepen Zeeuws-Vlaanderen binnen trekken worden ze bij Breskens en Walsoorden de Westerschelde overgezet. Ze komen op Walcheren en Zuid-Beveland terecht. Een deel wordt aan de Scheldemonding gestationeerd en op 11 mei rukt de rest op naar westelijk Noord-Brabant. En dan moeten ze afwachten.
Pas op 15 mei begint de Duitse opmars in Zeeland. De volgende dag vindt de Franse slag plaats met veel man tegen man gevechten rond en in het dorp Kapelle. Hierbij komen 85 Fransen om het leven. In 1941 worden de Franse gesneuvelden, die door heel Zeeland verspreidt begraven liggen, bijeengebracht op de begraafplaats bij Kapelle.
Gebeurtenis
Franse slag
De Franse slag vond plaats in de driehoek Wemeldinge, Kapelle en Hansweert tussen het Franse 271e Régiment d’Infanterie en het Duitse SS Standarte Deutschland op 15 en 16 mei 1940. Er vonden hevige gevechten plaats bij het Kanaal door Zuid-Beveland, de Postbrug en Kapelle. De Fransen moesten zich terugtrekken en er sneuvelden 85 Franse militairen.
Meer over Franse slagVertraging als redding
Het doel van de Fransen is om de Duitse opmars te vertragen en terug te trekken zonder in krijgsgevangenschap te belanden. Op 17 mei begint de situatie nijpend te worden. De stad Middelburg wordt opgegeven en het grootste deel van de Franse militairen trekken richting Vlissingen, waar ze de Westerschelde oversteken, terug naar Breskens in Zeeuws-Vlaanderen. Hier gaat de strijd door om de Franse troepen te laten ontkomen. Op 27 mei eindigt de strijd in Zeeland en is heel Nederland bezet. Een dag later capituleert het Belgische leger. In Frankrijk wordt doorgevochten tot 25 juni 1940.
Gebeurtenis
Bombardement op Middelburg
Het bombardement door de Luftwaffe op Middelburg vond plaats op 17 mei 1940. Behalve Duitse bommen veroorzaakten Duitse en vermoedelijk ook Franse artilleriegranaten een grote stadsbrand. Het wordt tegenwoordig betwijfeld of Middelburg slachtoffer is geworden van een groot luchtbombardement. Er vielen 22 doden.
Meer over Bombardement op Middelburg
Waffen-SS'er van het Regiment Deutschland praat met twee ontwapende Nederlandse militairen op 17 mei 1940 in KapelleOorlogsbronnen | NIOD
Duinkerke
Maar er keren later toch nog Fransen terug naar Nederland. Wanneer bij Duinkerke het Britse Expeditieleger wordt geëvacueerd gaan ook Franse militairen mee. De boten worden hevig bestookt door de Duitsers. 272 boten zinken en een groot deel van de opvarenden verdrinkt. De lijken spoelen in de zomer van 1940 aan op de Nederlandse kust.
Gebeurtenis
Slag om Duinkerke
Tijdens de Slag om Duinkerke wist het grootste deel van het Britse Expeditieleger, 218.226 militairen, samen met 123.095 Franse troepen, te ontkomen uit een Duitse omsingeling tussen 26 mei en 4 juni 1940. Er waren zo'n 900 schepen betrokken bij deze enorme operatie. Ongeveer 40 Nederlandse kustvaartschepen werden ingezet bij de evacuatie van Britse soldaten uit Duinkerke. Onder leiding van de Royal Navy vervoerden deze schepen ongeveer 22.000 militairen. De Britse troepen lieten gedwongen hun uitrusting achter, een grote buit voor de Duitsers.
Meer over Slag om Duinkerke
Krijgsgevangen in Zeeland
De Franse militairen die niet weten te ontkomen en in Zeeland achterblijven worden als krijgsgevangenen met bietentreinen en schepen naar Duitsland gebracht. Ze worden opgesloten in krijgsgevangenkampen en moeten daar vaak dwangarbeid verrichten.
In 1943 keert een deel van de Marokkaanse krijgsgevangenen terug naar Zeeland. Ze moeten als dwangarbeider werken aan de Atlantikwall en zo de kustverdediging versterken. De Marokkanen zitten gevangen in kleine kampen, onder meer in Middelburg en Koudekerke.
De lokale bevolking krijg al snel medelijden. Ze stoppen de krijgsgevangenen voedsel toe en breien mutsen en sjaals. Als blijk van dank ontvangt de gever soms een slangenstok of een ring van muntgeld. Maar in het najaar van 1944 vertrekken de Marokkaanse krijgsgevangenen weer. Ze worden overgebracht naar kampen in Frankrijk en Duitsland.
Thema
Atlantik Wall
De Atlantik Wall was een door de Duitsers aangelegde verdedigingslinie langs de westkust van Europa ter voorkoming van een geallieerde invasie. Van Noord-Noorwegen tot aan de Pyreneeën waren bunkers, geschut, mijnenvelden en versperringen gebouwd door de Organisatie Todt met behulp van vele dwangarbeiders.
Meer over Atlantik Wall
Marokkaanse slangenstok die Hans Tuinman heeft gekregen van Marokkaanse krijgsgevangenen in VlissingenOorlogsbronnen | Bevrijdingsmuseum Zeeland
Marokkaanse slangenstok die Hans Tuinman heeft gekregen van Marokkaanse krijgsgevangenen in VlissingenOorlogsbronnen | Bevrijdingsmuseum Zeeland
"Bij de toonbank had ze een doos neergezet met het opschrift ‘Voor de Marokkanen’. Daar konden de klanten spullen in stoppen, meestal was dat voedsel of kleding. Elke dag kwamen de gevangenen op de terugweg van hun werk even langs om te kijken of er wat in zat."
Jannie Joziasse
Laatste rustplaats
De begraafplaats in Kapelle wordt na de bevrijding aangewezen als Frans Militair ereveld. Hier worden de Fransen die sneuvelen op Nederlands grondgebied of zijn aangespoeld aan de Nederlandse kust begraven.
Vandaag de dag zijn veel Franse militairen inmiddels geïdentificeerd en herbegraven in hun woonplaats. Er liggen nog 228 militairen begraven, waaronder 22 Marokkanen en Algerijnen. Deze Noord-Afrikaanse militairen zijn vrijwel allemaal omgekomen op zee en aangespoeld aan de Nederlandse kust.
Het graf van de Marokkaanse militair, gesneuveld in Franse dienst, Ben Allal Ben Kessou op het Franse Militaire ereveld in Kapelle.Wikimedia Commons
De graven van Marokkaanse militairen, gesneuveld in Franse dienst, op het Franse Militaire ereveld in Kapelle. Daarnaast een Joods graf en een groot aantal christelijke Franse graven.Wikimedia Commons
1947 Opening van Frans kerkhof Weeknummer 50 20 Open Beelden 28350
