Jan Arnoldus van Balkom

Ook bekend als: Jan

Jan wordt geboren op 19 december 1901 in Oirschot. Hij tekent voor militaire dienst bij het KNIL en vertrekt naar Nederlands-Indië, waar hij zich vestigt in de Javaanse stad Bandoeng. Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen geworden om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Jan als sergeant van de artillerie ingezet bij de verdediging van de kolonie. Hij is dan aangesloten bij de pyrotechnische werkplaats te Bandoeng, waar wapens en munitie worden geproduceerd. Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en uitgerust en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 wordt het KNIL in Bandoeng gedwongen tot overgave. Jan wordt diezelfde dag krijgsgevangen genomen en samen met duizenden andere Nederlandse militairen afgevoerd naar de kampen. Hij komt uiteindelijk terecht in een van de kampen van Palembang op Sumatra. In de Japanse kampen staan de krijgsgevangenen bloot aan de meest uiteenlopende ontberingen en stelselmatige mishandeling. Ze worden gedwongen tot zwaar, uitputtend werk ten behoeve van de Japanse krijgsverrichtingen, maar ontvangen nauwelijks afdoende voeding, medicijnen en kleding. Huisvesting in de kampen is erbarmelijk slecht, zodat besmettelijke en tropische ziekten zich snel kunnen verspreiden. In hun verzwakte toestand lopen de gevangenen niet alleen groot risico ernstige ongelukken te maken, maar ze worden ook afgeranseld door de bewakers als zij vinden dat het werk niet hard genoeg opschiet. Onder deze omstandigheden vinden duizenden militairen in de kampen de dood. Ook voor Jan worden de ontberingen uiteindelijk te veel. Op 11 augustus 1945, enkele dagen voordat de Japanners zich capituleren, bezwijkt Jan in Palembang aan de gevolgen van uitputting, ondervoeding en ziekte. Hij is 43 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats in Bandung op het Nederlands ereveld Pandu.

Bron: Brabantse Gesneuvelden