Izaäk Berghuis

BERGHUIS (Izaäk, roepnaam Jan), geboren te Rotterdam op 22 november 1904. Hij woont in 1944 met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse Provenierswijk, op het adres Nicolaas Zasstraat 36b. Bij de razzia van 11 november 1944 wordt Jan opgepakt, hij is dan bijna 40 jaar en expeditieknecht. Op de verzamelplaats Nenijto vindt hij aansluiting bij een groep van ongeveer 250 mannen, voornamelijk uit Blijdorp. Na uren in de regen te hebben gestaan, moet hij lopend naar station DP, om met een goederentrein te worden weggevoerd. De trein vervoert zo’n 1.500 mannen en in iedere wagon worden 60 mannen gepropt, die elk gedurende zes dagen en zeven nachten slechts 35 cm2 tot hun beschikking hebben, nauwelijks de trein kunnen verlaten en amper eten en drinken krijgen. Op 17 november 1944 bereiken zij Neurenberg-Märzfeld, waar zij over twee groepen worden verdeeld. Jan moet eerst naar het Durchgangslager für Ostarbeiter in Neumarkt in der Oberpfalz en arriveert, in dienst van de Spoorwegen, op 23 november 1944 in Neurenberg-Zollhaus. Daar bevindt zich een reusachtig spoorwegemplacement, dat voortdurend wordt gebombardeerd. De mannen moeten onder andere de gebombardeerde baanvakken herstellen. Zij worden ondergebracht in het Gemeinschaftslager aan de Bauernfeindstraße 24, gevestigd in een oud-schoolgebouw dat bij aankomst onder water staat. Op 19 en 20 februari 1945 maken de mannen twee vreselijke dagen mee. Eerst staat een trein met uitgemergelde Hongaarse joden de gehele dag op het spoorwegemplacement, bewaakt door weldoorvoede SS’ers. De Rotterdammers zijn er getuige van hoe de lijken van de onderweg overleden joden worden overgebracht naar andere goederenwagons, die al tot de nok toe gevuld zijn met lijken. Daarna maken zij enorm angstige momenten mee tijdens een 2,5 uur durend bombardement; zij kruipen door het oog van de naald. Op 11 april 1945, een week voor de bevrijding, maken de mannen weer zo’n zware dag mee. Er vindt een zwaar bombardement plaats. Door meerdere voltreffers wordt de schuilkelder bij de Loc-loods volkomen uit elkaar geslagen. Verschillende mannen vinden hierbij de dood, waaronder Jan, 40 jaar oud. Eerst wordt hij begraven op Neurenberg-Süd, maar in maart 1956 wordt hij begraven op het Nederlands Ereveld in Frankfurt-Oberrad am Main. Kort voor zijn overlijden was een plagerij door zijn kamergenoten een beetje uit de hand gelopen. Na zijn overlijden hadden die kamergenoten het daar moeilijk mee.

Bron: Stadsarchief Rotterdam