Jan Vroom

Jan Vroom werd in 1914 in Groningen geboren en verloor op jonge leeftijd zijn ouders, waarna hij in een pleeggezin in Haarlem werd opgenomen. In mei 1937 vertrok hij samen met twee anderen naar Spanje om deel te nemen aan de Spaanse Burgeroorlog. Via Zuid-Frankrijk reisde hij met een Spaans vrachtschip naar Spanje en kreeg militaire training bij het hoofdkwartier van de Internationale Brigade in Madrigueras. Vroom vocht aan het front bij Guadalajara en Brunete, waar hij gewond raakte en drie weken in een veldhospitaal verbleef. Begin oktober 1937 verliet hij het front en zocht hulp bij de Nederlandse consul in Valencia, waarna hij via Parijs terugkeerde naar Nederland. Tijdens verhoren door de politie-inlichtingendienst in Haarlem in april 1938 gaf Vroom tegenstrijdige verklaringen over zijn motivatie om naar Spanje te gaan. Hij beweerde onder dwang te hebben gevochten, maar de rechercheurs concludeerden dat hij waarschijnlijk vrijwillig was gegaan en pas later aan het front van gedachten veranderde. Vroom werd door hen omschreven als een rustige en eerlijke jongeman zonder gemeen karakter, die kort voor zijn vertrek sympathie had voor de communistische beweging. Zijn vlucht uit Spanje was niet zonder risico, aangezien deserteurs in het Republikeinse kamp vaak zwaar werden gestraft, soms zelfs met de dood. De hoge desertie onder Nederlandse vrijwilligers wordt in archieven erkend, maar de motieven blijven vaak onduidelijk. Over het verdere leven van Jan Vroom is geen informatie bekend.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)