Theodore Jean Guillaume Derks

Ook bekend als: Theo

Theo wordt geboren op 21 oktober 1891 in Mill als derde van de vijf kinderen van Willem Derks en Catharina Thoolen. Na afronding van zijn studie gaat hij als chirurg werken in Nederlands-Indië, waar hij zich vestigt in Malang op Java. Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen geworden om Oost-Azië te kunnen overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Theo als officier van gezondheid ingelijfd bij het KNIL. Hij neemt de medische verzorging op zich van de troepen die kolonie verdedigen. Hierbij is het evacuatiehospitaal in Malang zijn standplaats. Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en uitgerust en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 wordt het KNIL in Bandoeng gedwongen tot overgave. Ook Theo wordt vanwege zijn militaire functie de volgende dag krijgsgevangen genomen en samen met duizenden andere Nederlandse militairen afgevoerd naar de kampen. Hij komt uiteindelijk terecht in kamp Liang op Ambon, waar hij gezien zijn medische achtergrond waarschijnlijk wordt belast met de gezondheidszorg van de gevangenen. Het is een taak die hij door het gebrek aan medicijnen of instrumenten echter nauwelijks adequaat kan uitvoeren. Als gevolg van de slechte omstandigheden in de kampen, waar behalve medicijnen ook voeding, kleding en onderdak ernstig tekort schieten, kunnen besmettelijke en tropische ziekten zich snel verspreiden onder de verzwakte gevangenen. Ook Theo wordt hier zelf slachtoffer van. Op 26 september 1943 wordt hij ziek afgevoerd om twee maanden later, op 21 november 1943, te overlijden aan de gevolgen van bacillaire dysenterie. Theo is 52 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats van Ambon.

Bron: Brabantse Gesneuvelden