Dingeman Theodoor de Munck

Dingeman de Munck, geboren in 1916, was een Zaandamse arbeider en een van de vier “Damloopers” die in 1937 naar Spanje vertrokken om te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Hij sloot zich aan bij de Internationale Brigades, waar hij vocht aan het front bij Brunete en later bij Villanueva de la Cañada, waar hij gewond raakte. Na zijn tijd bij de 13e brigade kwam hij in de 11e brigade terecht, waar hij onder meer als telefonist bij een luchtafweerbatterij diende. Zijn politieke betrokkenheid was vooral militair van aard; hij werd door een Sovjetbeoordelaar als een doorsnee-antifascist gezien zonder politieke activiteiten. Na zijn terugkeer uit Spanje in januari 1939 woonde Dingeman in Zaandam en trouwde in 1939 met Franci Siffels, eveneens een communistische activiste. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren zij beiden actief in het verzet tegen de Duitse bezetter. Dingeman voerde sabotageacties uit, terwijl Franci distributiebonnen verdeelde en als koerierster werkte. Zij namen ook een Joods jongetje, Levie Polak, in bescherming. In november 1943 leidde het overspel van Dingeman tot verraad door Franci, die onder druk communistische verzetsleden aanwees aan de Sicherheitsdienst. Dit resulteerde in een grootschalige arrestatiegolf in Zaandam. Dingeman werd kort daarna gearresteerd, gevangen gezet in onder meer Vught en gedeporteerd naar concentratiekamp Dachau, waar hij de oorlog overleefde. Na de oorlog keerde hij terug naar Zaandam, geestelijk getraumatiseerd maar vond werk en had een langdurige relatie met een verzetsvrouw. Pas in 1963 kreeg hij zijn Nederlandse nationaliteit terug, erkend als Spanjestrijder en verzetsman. Dingeman de Munck overleed in 1996 en werd begraven in Amsterdam.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)