Zacharias Frank

De overgrootvader van Anne Frank, Zacharias Frank, werd in 1811 geboren in Niederhöchstadt, ongeveer tien kilometer van de vesting- en garnizoensstad Landau in Rijnland-Palts, aan de huidige Oberkehrgasse 10. Het gezin woonde nog niet zo lang in de Zuidelijke Palts, in het grensgebied tussen Duitsland en Frankrijk. De ouders van Zacharias kwamen uit Fürth in Beieren. Vader Abraham was huisleraar en rabbijn van de Joodse gemeenschap in Niederhochstadt. Hij had, net als veel van zijn geloofsgenoten, zijn geboortestad Fürth verlaten om elders zijn fortuin te zoeken. Omdat de Palts en Landau in die tijd Frans grondgebied waren, kreeg Zacharias bij zijn geboorte de Franse nationaliteit. Die verloor hij weer toen de Palts door het Congres van Wenen aan Beieren werd toebedeeld en in 1831 definitief onder bestuur van de Duitse Bond kwam te staan. Veel joden uit de omgeving verhuisden naar Landau om daar als koopman te gaan werken. Zo ook Zacharias. Aanvankelijk was hij de uitbater van een eenvoudige herberg in Niederhochstadt, maar in 1841 verliet de bijna 30-jarige Zacharias het ouderlijke dorp en verhuisde naar Landau, nadat hij een vergunning had verkregen om een ijzerhandel te openen. Het jaar daarvoor was hij getrouwd met Babette, ook wel Barbara, Hammelfett, geboren in 1814. Zij was afkomstig uit Fürth, dezelfde plaats als waar de vader van Zacharias vandaan kwam. Haar denigrerende achternaam was het resultaat van een antisemitische inschrijving in de burgerlijke stand in Beieren: Babette's echte naam was Hammelburg, maar de ambtenaar van de burgerlijke stand in Fürth veranderde het in het hatelijke Hammelfett ('schapenvet'). Zacharias Frank deed goede zaken. Hij werd bankier, legde zich toe op het uitlenen van geld en zou zich Hirsch Frank gaan noemen. Hij kocht uitgestrekte wijngaarden in het nabijgelegen Albersweiler en werd eigenaar van de voormalige posthalte en taveerne Zur Blum. Tussen 1842 en 1855 werden er elf kinderen geboren: Rebecca (1842-1928), Jacob (1843-1878), Rosalia (Rosa; 1844-1929), Sophie (1846-1927), Emil (1847-1906), de jonggestorven Veronica (1849), Arnold (1850-1872), Michael (1851-1909), Leon (1853-1915), Carolina (Lina; 1854-1930) en Caroline (1855-1929). Toen Zacharias Frank in 1870 Zur Blum aan de Kaufhausgasse in Landau verwierf, was hij 59 jaar oud en waren de meeste van zijn kinderen al uitgevlogen. Slechts twee van hen - Sophie, getrouwd met bankier Leo Loeb, en Arnold, een bierbrouwer - bleven in hun geboorteplaats Landau wonen. De anderen verlieten allemaal de Pfalz om te verhuizen naar Frankfurt, Parijs, Luxemburg en de Verenigde Staten. Oudste dochter Rebecca huwde de twaalf jaar oudere Oskar Loewi en verhuisde naar de VS, om na de dood van Oskar samen met haar kinderen weer terug te keren naar Europa. Rebecca werd gevolgd naar de VS door Rosalia, die trouwde met Ottmar Loewi, de jongere broer van Oskar. Jacob richtte onder de familienaam een bankbedrijf op in Frankfurt. Leon vertrok op 26-jarige leeftijd naar Parijs, waar hij samen met zijn zakenpartner Willy Wolfsohn, de bank Frank, Wolfsohn & Co oprichtte. Hij trouwde zijn nicht Nanette, de oudste dochter van Rebecca en Oskar Loewi. Leon, die zichzelf nu Léon noemde, en Nanette waren de ouders van binnenhuisarchitect Jean-Michel Frank. Caroline trouwde met Ferdinand Em(m)anuel, een welvarende zakenman uit Frankfurt am Main, de stad waar ook Michael Frank, de vader van Otto Frank, zich in 1879 zou vestigen en een bankiershuis opbouwde. Rosalia zou uiteindelijk ook terugkeren naar Frankfurt. Emil werd bierbrouwer in Mühlburg, nabij Karlsruhe, en trouwde met Auguste Haber. Dochter Carolina (Lina) huwde Albert Reinhard, een ondernemer in de leerindustrie in Luxemburg. Hun ouders bleven achter in Landau. Zacharias overleed op 27 juli 1884, zijn vrouw op 10 oktober 1891. Na het overlijden van Babette Frank werden alle nog in leven zijnde kinderen eigenaar van het familiehuis Zur Blum, maar in 1901 werd dat het exclusieve eigendom van Sophie Loeb-Frank, weduwe van de in datzelfde jaar overleden Leo Loeb. Hun zoon Ernst overleed in 1903 en na de dood van moeder Sophie in 1927 erfde dochter Olga Loeb (1876-1946) het pand. Om aan vervolging door de nazi's te ontsnappen, vluchtte Olga in 1939 naar Luxemburg, waar ze onderdak vond bij familie, mogelijk de kinderen van haar tante Carolina. Niettemin werd ze in 1941 geïnterneerd in het klooster Cinqfontaines (Pafemillen of Fünfbrunnen) en van daaruit op 6 april 1943 naar Theresienstadt gedeporteerd. Ze overleefde het en keerde terug naar Luxemburg, waar ze op 16 september 1946 overleed. Bron persoonsgegevens.

Bron: https://research.annefrank.org/nl/personen/4883bc3e-15dc-4b0c-b7f7-ebba4e79453c/