Roseline Gazan

Roseline was een bewoner van de Rijks Krankzinnigen Gesticht “De Grote Beek” in Eindhoven.

Op 13 maart 1944, zo tegen het avondeten, krijgt geneesheer-directeur Mooij van het Rijks Krankzinnigen Gesticht twee leden van de Duitse Sicherheitsdienst op bezoek. Ze komen vier joodse patiënten ophalen. Het gaat om patiënten die voor rekening van de gemeente Amsterdam verpleegd worden. In aanwezigheid van zijn stafleden, de doktoren Ruiter, Tiggelaar, De Regt en Flohil, wordt Mooij gesommeerd de vier joden over te dragen. Dokter Mooij antwoordt: “Ik heb geen joden, alleen maar patiënten”.

Dokter Mooij weigert iedere medewerking en beroept zich op zijn ambtseed en gewetensbezwaren. Ook zijn stafleden scharen zich achter hem. Mooij wordt daarop gearresteerd en later afgevoerd naar het politiebureau. De achtergebleven geneesheren volharden eveneens in hun weigering.

De volgende ochtend, rond de klok van elf, komt de Sicherheitsdienst met groot vertoon van macht terug.
Het administratiegebouw wordt afgegrendeld en bezet door leden van de Sicherheitsdienst, aangevuld met leden van de burgerwacht.
Opnieuw worden de achtergebleven geneesheren gesommeerd de namen vrij te geven en de joodse patiënten over te dragen. Het gaat nu niet meer om de vier joodse patiënten die voor rekening van de gemeente Amsterdam verpleegd worden, maar om àlle joodse patiënten.
Ruiter, Tiggelaar, De Regt en Flohil volharden in hun weigering om gegevens te verstrekken.
Daarop bezetten leden van de Sicherheitsdienst het administratiekantoor en dwingen, met getrokken pistool, het aanwezige personeel de met ‘J’ gemerkte registratiekaarten te overhandigen. Wederom wordt er geweigerd.
De Sicherheitsdienst doorzoekt nu zelf de kaartenbakken en haalt er de met ‘J’ gemerkte kaarten uit. Daarop begeeft men zich naar de paviljoens en dwingt de personeelsleden door hen het pistool op de borst te zetten, de betreffende patiënten aan te wijzen. Vierentwintig joodse patiënten worden op die manier bijeen gedreven en naar het hoofdgebouw gebracht, waar ze gedwongen worden in een gereedstaande overvalwagen te stappen.

Roseline was één van hen.

Roseline Gazan werd op 4 oktober 1868 in Amsterdam geboren als het vijfde kind van Jacob Gazan (1831) en Francijntje Wolff (1831) in een gezin met zeven kinderen. Toen Roseline tien jaar oud was overleed haar moeder.

Roseline verhuisde in november 1904 ambtshalve naar Londen. In april 1914 verhuisde ze terug naar Amsterdam.

Roselines oudere zussen Dina en Marianne kwamen net als zij in aanraking met de psychiatrie. Marianne werd in maart 1891 in Bloemendaal opgenomen. In juni werd zij overgeplaatst naar het ‘Krankzinnigengesticht van Amsterdam’ en uiteindelijk naar ‘Meerenberg’ waar ze in 1905 overleed. Dina werd in augustus 1896, enkele maanden na het overlijden van hun vader Jacob, opgenomen in het ‘Krankzinnigengesticht van Amsterdam’. Zij overleed tien jaar later in augustus 1906 in het psychiatrisch ziekenhuis van Bloemendaal. Roseline verhuisde op 30 augustus 1933 naar Eindhoven om in het Rijks Krankzinnigen Gesticht opgenomen te worden. Van haar verblijf in de instelling is weinig bekend.

Roseline werd op 14 maart 1944 samen met 23 medepatiënten opgepakt en naar Westerbork gedeporteerd. Vanuit daar ging zij op transport naar Auschwitz. Daar kwam ze op 26 maart 1944 om het leven. Roseline bereikte de leeftijd van 75 jaar. Haar oudere zus Mathilda kwam om in Sobibor.

Geen Overlijdensakte gevonden

Bron: Herinner U de namen, Stichting 18 September.