Wilhelmus Antonius Vonk

Ook bekend als: Wilhelmus

Wilhelmus wordt geboren op 3 november 1913 in Bergen op Zoom, waar hij werkt als taxichauffeur. Tijdens de Duitse bezettingsjaren is hij niet aangesloten bij een verzetsgroep, maar helpt hij Joden onder te duiken. De Duitse autoriteiten komen hierachter en arresteren hem op 20 oktober 1943 in zijn woonplaats. Voor verhoor wordt hij overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen, het beruchte ‘Oranjehotel’. Daarna volgt deportatie naar kamp Vught. Op 5 september 1944 (‘Dolle Dinsdag’) gaan de Duitsers vanwege het naderen van de geallieerde strijdmacht over tot de evacuatie van het kamp. Wilhelmus wordt een dag later met de rest van de mannelijke gevangenen naar Sachsenhausen ten noorden van Berlijn getransporteerd. Ruim een maand later wordt hij doorgestuurd naar concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg. Vanuit het hoofdkamp wordt hij als dwangarbeider ingezet bij de productie van granaten bij Stahlwerke Braunschweig GmbH. Hiervoor wordt hij ondergebracht in het bij de fabriek opgerichte buitenkamp Salzgitter-Watenstedt. De omstandigheden in dit kamp zijn erbarmelijk slecht. Kleding, hygiëne en medische zorg is er nauwelijks en de rantsoenen schieten ernstig tekort voor het zware werk. Als gevolg daar sterven er gemiddeld twintig tot dertig gevangenen per dag. Eind december 1944 wordt Wilhelmus met een aantal andere gevangenen geselecteerd voor dwangarbeid bij de aanleg van de Friesenwall, een verdedigingslinie in Oost-Friesland rond de stad Aurich, om een eventuele geallieerde invasie vanuit de Noordzee af te slaan. Hij wordt er ondergebracht in het buitenkamp Aurich-Engerhafe, van waaruit de gevangenen antitankgrachten graven in de omgeving. Ook in dit kamp zijn de leef- en werkomstandigheden onmenselijk slecht. De gevangenen maken lange dagen van extreem zwaar werk, terwijl ze bloot staan aan mishandeling en verwaarlozing. Het werk blijkt bovendien volkomen zinloos; door de snel veranderende oorlogssituatie begin 1945 is het concept van de Friesenwall achterhaald geraakt en worden de gevangenen weer terug naar het hoofdkamp gezonden. Uiteindelijk wordt Wilhelmus vanwege het naderen van de geallieerde troepenmacht richting Hamburg gedeporteerd naar Ravensbrück, waar hij op 14 april 1945 aan de geleden mishandelingen en ontberingen van zijn gevangenschap bezwijkt. Wilhelmus is 31 jaar geworden.

Bron: Brabantse Gesneuvelden