Adriaan van der Velden

VELDEN van der (Adriaan), geboren te Schiedam op 1 oktober 1924. Hij woont in 1944 met het ouderlijk gezin in de Schiedamse Schildersbuurt, op het adres Van Ostadelaan 37b. Bij de razzia van 10 november 1944 wordt Adriaan opgepakt, hij is dan 20 jaar en scheepstimmerman. Nog dezelfde dag wordt hij met een rijnaak, genaamd St. Antonie, weggevoerd. Via de Nieuwe Maas en de Lek wordt de rijnaak voortgesleept richting Vreeswijk. Daar raken de Duitsers de weg kwijt en varen met de sleepboot zuidwaarts het Zederikkanaal op in plaats van het Merwedekanaal aan de noordkant. In Meerkerk wordt aangemeerd en daar krijgen de mannen eten en drinken van de bevolking. Door de plaatselijke illegaliteit wordt ondertussen een tijdbom bevestigd aan de roef van het schip, om de daar verblijvende Duitsers onschadelijk te maken, zodat de Rotterdamse en Schiedamse mannen kunnen vluchten. De volgende dag, 11 november 1944, vertrekt de rijnaak richting Vreeswijk, om vervolgens via het Merwedekanaal naar het Amsterdam-Rijnkanaal te varen. Omstreeks middernacht, ter hoogte van Jutphaas, explodeert de tijdbom. Hierdoor ontstaat een zodanig gat in de romp dat het schip onmiddellijk begint te zinken. De meeste mannen kunnen op een langszij gekomen sleepboot overstappen, maar niet Adriaan. Hij komt om het leven, direct gedood of verdronken, en blijft achter in de gezonken rijnaak. Zijn ouders weten van niets en plaatsen op 7 juli 1945 een oproep in de krant, waarin zij aangeven dat hun zoon via Amsterdam naar Duitsland is vervoerd en dat zij na 10 november 1944 niets meer van hem hebben vernomen. In 1946 wordt de rijnaak gelicht, waarbij de stoffelijke overschotten van twee mannen van ongeveer 20 en 40 jaar worden aangetroffen. Deze mannen worden niet geïdentificeerd en als onbekenden begraven in Jutphaas. Wanneer de rijnaak later in het jaar naar (de omgeving van) Rotterdam wordt gebracht voor reparatie, wordt nog een stoffelijk overschot aangetroffen. Ook zijn identiteit is niet bekend, mede omdat later onderzoek niet mogelijk is doordat het archief van de Rivierpolitie te Rotterdam in 1953 verloren is gegaan bij de watersnoodramp. De naam van Adriaan is door de Oorlogsgravenstichting vermeld in haar gedenkboek 36, met daarin de namen van 1.426 slachtoffers in de kampen Amersfoort, Vught, Westerbork, alsmede de namen van diegenen die elders in Nederland zijn omgekomen, maar van wie de plaats van begraven niet bekend is.

Bron: Stadsarchief Rotterdam