Pieter Willem van Dort

Ook bekend als: Pieter

Pieter wordt geboren op 26 juni 1912 in Bergen op Zoom als vijfde en jongste kind van Johannes van Dort en zijn volle nicht Maria van Dort. Hij groeit op in het Nederlands Hervormde milieu en trouwt met Hillegonda Faber met wie hij twee zoons heeft. Medio jaren dertig vertrekt Pieter naar Nederlands-Indië, waar hij werkt als employé bij de Handelsvereniging Amsterdam (HVA). Later vestigt hij zich er als zelfstandig planter. Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen om Oost-Azië te overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Pieter ingelijfd bij het KNIL en ingezet voor de verdediging van de kolonie. Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel veroverd. Het KNIL, slecht voorbereid en uitgerust en ernstig gehinderd door besluiteloosheid aan de top, biedt sporadisch nog heftige tegenstand, maar is niet opgewassen tegen de superieure Japanse vuurkracht. Op 8 maart 1942 capituleert het KNIL en Bandoeng. Over Pieters dienstverband in deze tijd is niets bekend, maar vermoedelijk is ook hij samen met duizenden andere Nederlandse militairen in krijgsgevangenschap afgevoerd naar de Javaanse kampen en vervolgens naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd om daar als dwangarbeider te werken aan de Birma-spoorlijn. Degenen die de mishandelingen en ontberingen aan het spoor overleven, worden na de Japanse capitulatie van 15 augustus 1945 gerepatrieerd en vrijwel direct daarna opnieuw onder de wapenen te worden geroepen. Twee dagen na de Japanse capitulatie hebben Soekarno en Mohammed Hatta namelijk de onafhankelijkheid van Indonesië uitgeroepen en begint niet lang daarna de chaotische periode van de Bersiap (‘wees paraat’) waarin buitenlanders en tot vijand verklaarde Indische en Europese Nederlanders slachtoffer worden van geweld en vervolging. Vanuit Nederland wordt alles aangegrepen om het conflict, dat beschouwd wordt als een laatste, nasmeulende vuur van de Tweede Wereldoorlog, te bezweren. Vrijwel niemand van de militairen die uit de Japanse kampen tevoorschijn komen, zijn echter geschikt voor militaire dienst, ziek, ernstig verzwakt en getraumatiseerd als ze zijn na jarenlange krijgsgevangenschap en dwangarbeid. De krijgsgevangenen zijn bovendien sinds de capitulatie weliswaar bevrijd, maar door de verwoeste infrastructuur en de gebrekkige beschikbaarheid van vervoer duurt het vaak nog maanden voordat ze ook daadwerkelijk de kampen kunnen verlaten. Over Pieters eventuele inzet tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd is niets met zekerheid bekend. Hij overlijdt op 19 oktober 1949 aan een onbekende oorzaak tussen Pematang Siantar en het naburige Sidamanik bij het Toba-meer in Noord-Sumatra. Mogelijk is hij het slachtoffer van vijandelijk vuur, of als gevolg van de eerder geleden ontberingen van Japanse krijgsgevangenschap. Hij is 37 jaar geworden en vindt zijn laatste rustplaats in Indonesië, ergens buiten de erevelden.

Bron: Brabantse Gesneuvelden