Israël de Groot

Het heeft er alle schijn van dat de woongeschiedenis van Israel de Groot gelijk op gaat met zijn activiteiten als ondernemer. Op vele adressen in de binnenstad staat Israël de Groot ingeschreven, waarbij vaak niet duidelijk is of het om een woonadres gaat of slechts de vestiging van een bedrijf. Aan de hand van de geboorteakten van zijn kinderen kunnen we een deel van die woongeschiedenis min of meer reconstrueren. In 1903, wanneer zijn zoon Mozes geboren wordt, lezen we in de akte Mooierstraat nr. 5 als adres. Daarna volgen nog Groote Haag 35 en St. Jorisstraat 11. In 1911 wonen Israël en zijn vrouw op de Weversingel nummer 22. Dat lezen we ook in een advertentie in de Eemlander van 30 december van dat jaar. Israël de Groot, uitdrager aan de Weversingel 22, wenst ‘zijn begunstigers een gelukkig Nieuwjaar’. Vaak vermelden de advertenties van Israël de Groot zijn adres aan de Weversingel met de toevoeging: tegenover het Blauwe Bruggetje. Hoe lang Israël daar gewoond heeft, is niet duidelijk. Feit is dat het gezin De Groot in 1934 in de Hessenstraat nummer 5 woont. Een advertentie in het nieuwsblad Het Volk ter gelegenheid van het 35-jarig huwelijksfeest van Israël en Grietje op 9 augustus 1934 vermeldt dit adres. Na de Hessenstraat volgt de Scherbierstraat 15 en in 1940 ten slotte de Sint Jorisstraat 7. Deportatie Wanneer de Duitsers ons land bezetten, nemen geleidelijk aan de anti-Joodse maatregelen toe. Gevolg is dat het voor Israël De Groot en zijn vrouw steeds moeilijker wordt het hoofd boven water te houden. Gedwongen door de nazi-terreur verhuizen zij in september van het jaar 1942 naar Amsterdam waar zij op het Waterlooplein gehuisvest worden. In mei 1943 vindt de deportatie naar Westerbork plaats en op 6 juli van hetzelfde jaar gaan zij op transport naar Sobibor. Enkele dagen later wordt Israël samen met zijn vrouw Grietje Hilversum vermoord. Hij is dan 65 jaar. Bizar auto-ongeluk Alle kinderen van Israël en Grietje vinden de dood in de Duitse vernietigingskampen, op één na: Izak de Groot sterft op 17 maart 1941, hier in Amersfoort. Het wrange is dat hij overlijdt ten gevolge van een wel heel bizar auto-ongeluk waarbij ook een auto van de Duitse wehrmacht betrokken is. Ook Israëls halfzusje Betje De Winter komt in 1943 aan haar einde in het vernietigingskamp Sobibor.

Bron: Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort