Elise Schmidt

Ook bekend als: Elise

Elise wordt geboren op 22 september 1907 in Vlissingen en woont in Tilburg. Hoewel zijn naam anders doet vermoeden, is hij de zesde en jongste zoon van Friedrich Schmidt en Theodora Mos. Hij tekent voor militaire dienst bij het KNIL en vertrekt naar Nederlands-Indië, waar hij dient als soldaat bij de infanterie. Op 8 december 1941, een dag na de aanval op Pearl Harbor, verklaart de Nederlandse regering vanuit Londen Japan de oorlog. De Japanners grijpen dit aan om Nederlands-Indië direct binnen te vallen. Vanwege zijn natuurlijke oliebronnen en geostrategische ligging is de verovering van de Nederlandse kolonie voor de Japanners een van de belangrijkste doelen om Oost-Azië te overheersen. Tegen deze achtergrond wordt Elise onder de wapenen geroepen om bij te dragen aan de verdediging van de kolonie. Na een veldtocht van drie maanden hebben de Japanners de belangrijkste strategische punten in de archipel ingenomen en dwingen het KNIL op 8 maart 1942 tot overgave. In deze dagen wordt Elise krijgsgevangen genomen en afgevoerd naar de Javaanse kampen. Daarna volgt zijn deportatie naar het vasteland van Zuidoost-Azië waar hij als dwangarbeider wordt ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Daar komt Elise uiteindelijk terecht in het Thaise kamp Chungkai. Dit werkkamp ligt aan de samenvloeiing van de Khwae Yai en de Khwae Noi tot de Mae Klong-rivier, op 57 kilometer van het oostelijke einde van de lijn in Non Pladuk. Chungkai is een van de grotere kampen dat van november 1942 tot februari 1943 dienstdoet als werkkamp voor de aanleg van de spoordijk tot aan Wan Lun en voor de bouw van de brug over de Khwae (Kwai), bekend van het verhaal van Pierre Boulle. Vanaf februari is Chungkai vooral een hospitaalkamp voor gevangenen uit de verderop gelegen kampen een doorgangskamp voor gevangenen in tegengestelde richting. Werken aan de ‘dodenspoorlijn’ betekent voor de gevangenen zeer lange dagen van extreem zwaar werk, terwijl ze blootstaan aan mishandelingen, ongelukken en tropische ziekten. Ook geallieerde bombardementen op de grotere kampen eisen slachtoffers. Ondertussen lijden ze ernstig gebrek aan adequate voeding, schoon water, medicijnen, kleding en onderdak. Duizenden krijgsgevangenen komen door deze ontberingen om het leven, of keren terug met permanent lichamelijk en geestelijk trauma. Het is niet bekend of Elise al sinds het begin aan het spoor in Chungkai werkzaam was, of in zieke en verzwakte toestand van elders is binnengebracht. Hij bezwijkt hoe dan ook in het kamp op 31 oktober 1943. Elise, 36 jaar oud, vindt zijn laatste rustplaats op de oorlogsbegraafplaats in Chungkai.

Bron: Brabantse Gesneuvelden