Adrianus Josephus Hagelaars

Ook bekend als: Janus

Janus wordt geboren op 5 maart 1922 in Oerle in de gemeente Veldhoven. Hij is de zoon van de caféhouder en heeft nog een broer en drie zussen. Na de lagere school gaat hij naar de ambachtsschool in Veldhoven. Hierna gaat hij aan de slag als automonteur in Eersel, waar hij ook zijn verloofde ontmoet. Om tijdens de Duitse bezetting te ontkomen aan de Arbeitseinsatz, duikt Janus onder. In augustus 1942 besluit hij uit te wijken naar het Verenigd Koninkrijk, om vandaaruit aan geallieerde zijde bij te dragen aan de bevrijding van Nederland. Via Frankrijk en Spanje weet hij Lissabon in Portugal te bereiken, maar daar blijkt een rechtstreekse oversteek naar het Verenigd Koninkrijk niet mogelijk te zijn. In plaats daarvan reist hij met het S.S. Laurens Meeus naar Curaçao op de Nederlandse Antillen. Vandaaruit weet hij het Verenigd Koninkrijk te bereiken. Op 26 november 1942 komt hij na een reis van drie maanden aan in Londen, waar hij na verhoor wordt ingelijfd bij de reguliere Nederlandse troepen. Daar wordt hij in februari 1943 onderscheiden met het Kruis van Verdienste. Hij krijgt deze onderscheiding voor het beleidvol voorbereiden en uitvoeren van het plan uit bezet Nederland te ontsnappen om aan geallieerde zijde bij te dragen aan de bevrijding van Nederland. Een maand later wordt hij overgeplaatst naar de Nederlandse Commandotroepen en volgt daarvoor de zwaarste trainingen. In de loop van 1943 neemt Janus deel aan de vooroefeningen voor de landingsoperatie in Normandië. De Nederlandse commandotroepen worden door de Britten ook ingezet bij de voorbereiding van acties in Malakka en op Sumatra tegen de Japanners. Daarvoor vertrekt Janus met zijn onderdeel in december 1943 naar Goa, een Portugese enclave aan de kust van Brits-India. Daar krijgen ze speciale tropen- en jungletraining, maar komen uiteindelijk niet in actie. De strijd in Europa heeft voorrang gekregen en ook de mannen van de Nederlandse commando-eenheid zelf willen deelnemen aan de bevrijding van Nederland. Op 15 augustus 1944 zijn ze weer terug in het Verenigd Koninkrijk. Enkele weken na zijn verlof wordt Janus in september vervolgens gedetacheerd bij de staf van Prins Bernhard. Na zijn landing in West-Europa en veldtocht door België en Nederland is Janus in september 1944 weer terug in Nederland. Die maand wordt hij aangesteld als lid van de persoonlijke lijfwacht van de Prins. Er bestaat een vermoeden dat Janus voor een geheime opdracht bezet gebied in wordt gestuurd. Hij heeft hiertoe geen opdracht gekregen van zijn directe leidinggevende, maar Janus zou deze taak rechtstreeks van Prins Bernhard hebben gekregen. Op 5 oktober 1944, om vier uur ’s nachts, bevindt hij zich in Nuland bij de spoorlijn, als hij daar door Duits vuur dodelijk wordt verwond en ter plaatse overlijdt. Janus is 22 jaar geworden. Over de precieze toedracht van zijn overlijden bestaat nog veel onzekerheid en ook waarom hij naar Nuland is gegaan, blijft gissen. Na kort in een veldgraf te hebben gelegen, wordt hij in zijn woonplaats Oerle begraven. Sinds 1982 rust Janus op het Nationaal Ereveld in Loenen; datzelfde jaar is hem postuum het Verzetsherdenkingskruis toegekend.

Bron: Brabantse Gesneuvelden