Marinus Zijlmans

Marinus Zijlmans werd geboren in Rotterdam in 1915 als oudste zoon in een gezin met zeven kinderen. Hij werkte als glasslijper en trouwde in 1935 met Antje Metje Snoek, met wie hij twee kinderen kreeg. Het huwelijk werd in 1937 ontbonden. In mei 1938 vertrok Marinus naar Spanje om te vechten in de Spaanse Burgeroorlog als lid van de 11de Internationale Brigade, samen met enkele andere Nederlanders. Zijn inzet werd echter kritisch beoordeeld; hij zou zich hebben onttrokken aan frontdiensten, onbetrouwbaar zijn geweest als koerier, weinig politieke interesse hebben getoond en een problematisch gedrag hebben vertoond, waaronder overmatig drinken. Ook werd hij niet toegelaten tot de Spaanse Communistische Partij vanwege zijn eerdere lidmaatschap van een trotskistisch georiënteerde antifascistische organisatie in Nederland. Tijdens het Ebro-offensief raakte hij vermist, maar bleek later via een speciaal transport terug te zijn gekomen in Nederland, waar hij in 1938 arriveerde en zijn Nederlanderschap verloor. Na de oorlog woonde hij afwisselend in Rotterdam en Norg. Van 1947 tot 1949 verbleef hij in een kamp voor ontheemden in Coblenz, Duitsland, mogelijk vanwege zijn detentie in concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was meerdere keren veroordeeld voor misdrijven zoals diefstal, verduistering en bigamie, en zat in 1952 gevangen in ’s-Hertogenbosch. In 1956 hertrouwde hij met Jeanette de Jong; zij kregen een levenloos kind in 1957. Marinus overleed in 1964. Na de oorlog hield de Binnenlandse Veiligheidsdienst hem nauwlettend in de gaten vanwege zijn verleden in Spanje en zijn criminele activiteiten.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)