Johannes Cornelis van Beurden

Ook bekend als: Johannes

Johannes wordt geboren op 19 januari 1924 in Tilburg en volgt ten tijde van de Duitse bezetting de opleiding tot politieagent. Dit plaatst hem en andere Nederlandse agenten voor het dilemma in hoeverre mee te gaan met de bezetter. Als enige gewapende en geüniformeerde macht waarvan de Duitsers het bestaan moesten accepteren, wordt de politie doelwit van indoctrinatie en gestimuleerd tot actieve collaboratie met de SS en Duitse politie. Dit vindt in het bijzonder plaats op de Politie Officieren School in Apeldoorn en het Politie Opleidingsbataljon te Schalkhaar. Nederlandse politieagenten zijn, evenals de marechaussees, echter lang niet altijd actieve collaborateurs, maar zijn in dienst gegaan omdat ze bijvoorbeeld hun vaders beroep willen uitoefenen, of omdat ze in het dienstverband een manier zien om te ontkomen aan de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland. Als gevolg daarvan hebben de Duitsers regelmatig te maken met ongehoorzaamheid en gebrek aan discipline bij de Nederlandse agenten. Met het verstrijken van de oorlogsjaren neemt het aantal incidenten van werkweigering en sabotage (in de vorm van het achterover drukken van wapens) snel toe. Vanaf zomer 1943 duiken de eerste agenten onder. Johannes is na zijn opleiding in Schalkhaar ingedeeld bij de Politie Compagnie Eindhoven die in de Willem II-kazerne in Tilburg is gelegerd. In juli 1944 worden dertig manschappen van de Politie Compagnie Eindhoven, waaronder Johannes, gedetacheerd bij de gemeentepolitie in Nijmegen. Omdat er in die stad Duitse militairen zijn doodgeschoten is er een spertijd ingesteld en worden er fietsen gevorderd. De gedetacheerde manschappen van de Politie Compagnie Eindhoven helpen de gemeentepolitie bij de handhaving van deze maatregelen. Eind augustus 1944 zit de klus in Nijmegen erop en krijgen de agenten verlof. De Politie Compagnie Eindhoven is intussen berucht onder de Duitsers om de grote weerzin die er bestaat om met de Duitsers samen te werken. Manschappen verzuimen hun plicht, duiken onder en stelen revolvers, munitie en wapenstokken. Wapens komen vervolgens terecht bij het verzet. De hogere politieautoriteiten besluiten streng op te treden. Op 16 augustus 1944 vertrekken 80 leden van de Compagnie bij wijze van disciplinaire straf naar Amsterdam, waarmee de Politie Compagnie Eindhoven is opgeheven. De leden van de compagnie die in Nijmegen zijn gedetacheerd, vertrekken op 4 september 1944 naar Amsterdam voor indeling bij het plaatselijke Politiebataljon, dat in de Tulpkazerne is gehuisvest. De Grüne Polizei omsingelt en bezet op 11 september de Tulpkazerne. Het politiepersoneel in de kazerne wordt aangehouden en ontwapend vanwege grootschalige desertie en ontvreemding van wapens. Ze worden voor de keus gesteld over te gaan naar de Duitse politie of de Landstorm, of in het kader van de Arbeitseinsatz te worden gedeporteerd. De meeste agenten weigeren over te gaan naar Duitse dienst en worden naar de kampen gedeporteerd. Johannes Cornelis wordt op 16 september 1944 naar het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort gebracht, waar hij gevangene nummer 7656 wordt. Vanuit Amersfoort gaat hij op 11 oktober 1944 voor arbeidsinzet op transport naar KZ Neuengamme, waar hij op 14 oktober aankomt. In Neuengamme krijgt hij Häftling Nummer 56161. Uiteindelijk belandt hij in Aussenlager Hamburg-Hammerbrook (ook Arbeitslager Spaldingstrasse genoemd), een satellietkamp van KZ Neuengamme. De gevangenen moeten in commando’s puin ruimen schade van geallieerde bombardementen en spoorlijnen herstellen. Een aantal commando’s moet lichamen bergen en bommen ontmantelen. Het werk is zwaar en gevaarlijk en minstens 800 gevangenen zijn gestorven. Ook Johannes overleeft het zware werk onder slechte omstandigheden niet. Op 19 december 1944 om 8 uur is hij in Aussenlager Hamburg-Hammerbrook gestorven. “Körperschwäche” is volgens de Duitse overlijdensakte de doodsoorzaak. Johannes wordt begraven op Friedhof Ohlsdorf in Hamburg. Zijn stoffelijke resten zijn in 1951 zijn overgebracht naar Ereveld Loenen.

Bron: Brabantse Gesneuvelden