Jacobus Cornelus Tops

Ook bekend als: Jac.

Jac. wordt geboren op 12 mei 1926 in Veldhoven en woont in Zeelst. Als timmerman wordt hij tijdens de onder andere aan het werk gezet op het Duitse militaire kamp bij vliegveld Welschap. Hij maakt deel uit van de verzetsgroep van Peter Zuid, de alias van Jan Borghouts. Jac. is door zijn werk in staat om inlichtingen door te geven over het vliegveld en de bunker die daar gebouwd wordt. Daarnaast is hij aangesloten bij de knokploeg van Peter Zuid en betrokken bij verschillende sabotageacties. In 1944 wordt Jac. opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland, maar Jac. weigert daar gehoor aan te geven en duikt onder in het buitengebied van Oirschot, in de boerderij op adres Polsdonken 2, waar onder andere ook Martien Schoenmakers zich schuilhoudt. Hier is ook een Engelse parachutist opgevangen die bij de boerderij was neergekomen en wordt verborgen voor de Duiters. In de nacht van 28 op 29 augustus 1944 worden Jac., Martien en enkele andere onderduikers opgepakt door Duitsers die op jacht zijn naar verzetsstrijders. Hij wordt vastgezet in kamp Amersfoort en vervolgens naar concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg gedeporteerd. Jac. maakt daar lange dagen van extreem zwaar werk in de baksteenfabrieken en kleiputten, terwijl hij blootstaat aan allerlei zware mishandelingen door de bewakers. Mogelijk is hij vanuit de buitenkampen ook ingezet bij de aanleg van de Friesenwall, een geplande (en uiteindelijk mislukte) fortificatie langs de Duitse kust die een eventuele geallieerde invasie vanaf de Noordzee moest afslaan. De rantsoenen zijn niet alleen volstrekt ontoereikend, maar zelfs nauwelijks eetbaar. Met honderden tegelijk worden de gevangenen in barakken ondergebracht, met meerderen op een enkele, smerige brits. Onderdak, kleding, hygiëne en medische zorg schieten schromelijk tekort, zodat besmettelijke ziektes snel om zich heen grijpen en tot massale sterfte leiden. Jac. maakt de bevrijding en het einde van de oorlog in Europa nog mee, maar ernstig verzwakt als hij dan is, komt de bevrijding voor hem te laat. Hij deelt dit lot met tienduizenden andere gevangenen, die kort na hun bevrijding alsnog zouden bezwijken aan de geleden ontberingen. Op 24 juli 1945 overlijdt Jac. in Eersel, 19 jaar oud. Hij vindt zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen.

Bron: Brabantse Gesneuvelden