Jan van der Stelt

Ook bekend als: Jan

Jan wordt geboren op 6 augustus 1920 in Almkerk. Hij is werkzaam als autogenisch lasser en zou zich tijdens de Duitse bezetting hebben ingezet voor de ondergrondse, hoewel over zijn precieze verzetswerk niets bekend is. Hij wordt na zijn arrestatie afgevoerd naar concentratiekamp Mauthausen, nu in Oostenrijk. Al tijdens de oorlogsjaren is Mauthausen berucht om zijn uitzonderlijk wrede regime; de Duitsers zelf spreken van de Knochenmühle, de ‘bottenbreker’. Gevangenen worden er in het kader van Vernichtung durch Arbeit aan het werk gezet in de nabijgelegen steengroeve, met het doel hen lichamelijk en geestelijk af te breken. Ze krijgen nauwelijks te eten, ontvangen geen medicijnen en staan bloot aan extreme mishandeling. Met rotsblokken tot 50 kilo moeten de gevangenen vanuit de groeve de 186 traptreden van de ‘Dodentrap’ naar het kamp zien te beklimmen. Gevangenen die tijdens de klim van uitputting in elkaar zakken, of door een bewaker zonder aanleiding worden beschoten, nemen in hun val iedereen die achterop loopt mee, met vele doden en zwaargewonden tot gevolg. Ook worden gevangenen gedwongen elkaar van de hoge afgrond in de steengroeve te duwen. Vanuit Mauthausen wordt Jan doorgezonden naar een van de drie nabijgelegen buitenkampen van Gusen. Deze bevatten op enig moment meer gevangenen dan het hoofdkamp zelf. Ook zij worden op dezelfde manier afgebeuld en mishandeld; eerst in de groeves, later ook in de fabrieken ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie. De ontberingen en extreme mishandelingen van Mauthausen worden Jan uiteindelijk te veel. Hij bezwijkt op 13 december 1944 in Gusen op 24-jarige leeftijd.

Bron: Brabantse Gesneuvelden