Meneer Mamat (1971) was in 2011 net dorpshoofd geworden, toen de vonnissen van de rechtszaken in Nederland bekend werden. Hij vertelt over hoe, na besluit van de dorpsautoriteiten, een deel van de compensatie van de weduwen is afgepakt en herverdeeld in het dorp onder alle slachtofferfamilies van 1947. Kinderen en kleinkinderen van wie ‘hun weduwe’ niet meer in leven was, eisten herverdeling, omdat ...

Meneer Mamat (1971) was in 2011 net dorpshoofd geworden, toen de vonnissen van de rechtszaken in Nederland bekend werden. Hij vertelt over hoe, na besluit van de dorpsautoriteiten, een deel van de compensatie van de weduwen is afgepakt en herverdeeld in het dorp onder alle slachtofferfamilies van 1947. Kinderen en kleinkinderen van wie ‘hun weduwe’ niet meer in leven was, eisten herverdeling, omdat ...

Ibu Tijeng (1927), ver in de tachtig, ziek en bijna blind, was 20 jaar oud op 9 december 1947 toen de Nederlandse militairen haar man doodschoten. Zij zit op haar bed in de woonkamer van haar kleindochter, met haar dochter Karmas naast haar, die in 1947 nog te klein was om zich het gezicht van haar vader te herinneren. Samen vertellen zij wat toen is gebeurd en hoe zij de Nederlandse compensatie hebben ...

De grootvader van Ervan Paturusi (1975) was bevelhebber van de guerrilla, zijn vader Emil blijft het enige kind. 'Mijn moeder werd weduwe toen ze 22 jaar oud was. Ze is nooit meer getrouwd. In 1948 verhuisde ze naar Jogjakarta om metafysica te studeren.’ Hij werd grootgebracht door zijn oma terwijl zijn moeder politiek actief werd. Ze stichtte een islamitische vrouwenorganisatie, werkte mee aan de ...

Ibu Wanti (1925–2016) was 22 jaar oud toen de KNIL-militairen op 9 december 1947 haar man doodschoten. Als gevolg daarvan moest zij weer bij haar ouders gaan wonen en werd het land van haar man weer eigendom van zijn familie. Zij woont nu bij haar dochter Sophia in het vissersdorp Sedari in Cibuaya. Met het geld uit Nederland kon zij het huis dat zij huurden kopen. Maar ook hier eiste niet alleen de ...

Ibu Tijeng (1927), ver in de tachtig, ziek en bijna blind, was 20 jaar oud op 9 december 1947 toen de Nederlandse militairen haar man doodschoten. Zij zit op haar bed in de woonkamer van haar kleindochter, met haar dochter Karmas naast haar, die in 1947 nog te klein was om zich het gezicht van haar vader te herinneren. Samen vertellen zij wat toen is gebeurd en hoe zij de Nederlandse compensatie hebben ...

Ibu Sikati (1932–2015) uit Suppa, Zuid-Sulawesi, was 15 jaar oud in 1947. Zij was twee jaar getrouwd en haar dochter was nog een baby: ‘Nederlandse soldaten arresteerden mijn man. Hij werd naar Suppa gebracht, waar hij is doodgeschoten.’ Toen ze onderweg was om hem te zoeken, is haar huis in brand gestoken. De Nederlandse militairen schoten ook haar vader, die als dorpshoofd met de Nederlanders samenwerkte, ...

Meneer Warjo (1936) wiens vader geëxecuteerd werd tijdens het bloedbad, vertelt hoe hij als kind gezien heeft hoe de lijken werden opgestapeld op het marktplein. Voor zijn moeder – zoals voor veel weduwen – kwam het geld te laat; zij was net overleden. Degenen die ervan hebben geprofiteerd waren de kinderen: ‘Het geld is belangrijk omdat we voedsel nodig hebben, als we nog leven; en als we sterven, ...

Ibu Wanti (1925–2016) was 22 jaar oud toen de KNIL-militairen op 9 december 1947 haar man doodschoten. Als gevolg daarvan moest zij weer bij haar ouders gaan wonen en werd het land van haar man weer eigendom van zijn familie. Zij woont nu bij haar dochter Sophia in het vissersdorp Sedari in Cibuaya. Met het geld uit Nederland kon zij het huis dat zij huurden kopen. Maar ook hier eiste niet alleen de ...

Irwan Lubis (1964) werkt als advocaat in Jakarta en helpt de stichting Comité Nederlandse Ereschulden (Komite Utang Kehormatan Belanda; KUKB) bij de verifiëring van hun data van de slachtoffers. Hij vindt dat de excuses en de compensatie in Rawagede beter gelukt is dan in Sulawesi waar de Nederlandse ambassadeur alleen naar Makassar kwam, maar niet naar de dorpen zelf. Hij legt het verschil tussen ...

Meneer Warjo (1936) wiens vader geëxecuteerd werd tijdens het bloedbad, vertelt hoe hij als kind gezien heeft hoe de lijken werden opgestapeld op het marktplein. Voor zijn moeder – zoals voor veel weduwen – kwam het geld te laat; zij was net overleden. Degenen die ervan hebben geprofiteerd waren de kinderen: ‘Het geld is belangrijk omdat we voedsel nodig hebben, als we nog leven; en als we sterven, ...

Ibu Ramisi (1930-2016) uit Parepare, was in 1947 17 jaar oud, toen haar eerste man Sibali samen met andere mannen werd gearresteerd en hij ‘bij het benzinestation werd doodgeschoten’, vertelt haar zoon Bachtiar (1966) uit haar tweede huwelijk. Het compensatiegeld uit Nederland hebben zij gebruikt voor de renovatie van haar huis; zij heeft nu een kamer met ramen en glas. De rest van het geld staat op ...

Ibu Sikati (1932–2015) uit Suppa, Zuid-Sulawesi, was 15 jaar oud in 1947. Zij was twee jaar getrouwd en haar dochter was nog een baby: ‘Nederlandse soldaten arresteerden mijn man. Hij werd naar Suppa gebracht, waar hij is doodgeschoten.’ Toen ze onderweg was om hem te zoeken, is haar huis in brand gestoken. De Nederlandse militairen schoten ook haar vader, die als dorpshoofd met de Nederlanders samenwerkte, ...

James Salam (1958) is een vroegere medestrijder van Jeffry Pondaag en vertelt hoe het idee voor de rechtszaken is ontstaan. Alle inspanningen waren eerst gericht op het opzetten van een dialoog in de Nederlandse politiek en maatschappij, maar toen dit mislukte zochten zij een advocaat om actie te ondernemen (‘ik geloof in de juridische onafhankelijkheid’). Dit was het ‘keerpunt’ in hun strijd. De ondersteuning ...

Ibu Ijida (1919) uit Sidrap, Zuid-Sulawesi, was 28 jaar oud in 1947 toen haar man werd doodgeschoten: ‘Onderweg van het rijstveld naar huis, was Larung op zoek naar onze zoon. Hij kwam Nederlandse soldaten tegen, die hem dood schoten. De mensen zeiden dat de soldaten op zoek waren naar hun vijanden. Die konden ze niet vinden en kwamen alleen Larung tegen, dus doodden ze Larung. […] Ik ben nooit meer ...

Irwan Lubis (1964) werkt als advocaat in Jakarta en helpt de stichting Comité Nederlandse Ereschulden (Komite Utang Kehormatan Belanda; KUKB) bij de verifiëring van hun data van de slachtoffers. Hij vindt dat de excuses en de compensatie in Rawagede beter gelukt is dan in Sulawesi waar de Nederlandse ambassadeur alleen naar Makassar kwam, maar niet naar de dorpen zelf. Hij legt het verschil tussen ...

Luus Rusmanto (1971), Ibu Tijeng’s kleinzoon, was zeven jaar oud toen hij hoorde wat er met zijn grootvader was gebeurd: ‘Nimong, mijn grootvader, was een eenvoudige boer. Het zou normaal zijn als hij was doodgeschoten als soldaat [...]. Er waren ook soldaten, weet je. Maar de boeren waren burgers. Hij stond op het punt om naar het rijstveld te gaan, toen hij werd neergeschoten.’ Hij vertelt hoe blij ...

James Salam (1958) is een vroegere medestrijder van Jeffry Pondaag en vertelt hoe het idee voor de rechtszaken is ontstaan. Alle inspanningen waren eerst gericht op het opzetten van een dialoog in de Nederlandse politiek en maatschappij, maar toen dit mislukte zochten zij een advocaat om actie te ondernemen (‘ik geloof in de juridische onafhankelijkheid’). Dit was het ‘keerpunt’ in hun strijd. De ondersteuning ...

Luus Rusmanto (1971), Ibu Tijeng’s kleinzoon, was zeven jaar oud toen hij hoorde wat er met zijn grootvader was gebeurd: ‘Nimong, mijn grootvader, was een eenvoudige boer. Het zou normaal zijn als hij was doodgeschoten als soldaat [...]. Er waren ook soldaten, weet je. Maar de boeren waren burgers. Hij stond op het punt om naar het rijstveld te gaan, toen hij werd neergeschoten.’ Hij vertelt hoe blij ...

Ibu Wilem is de schoondochter van Ibu Lasmi binti Kasilan (1921–2015) die op 26 jarige leeftijd haar man Sukri verloor toen hij werd doodgeschoten door één van de Nederlandse militairen: ‘Lasmi behandelde mij alsof ik haar eigen dochter was. Ik heb 40 jaar bij haar gewoond. […] Ibu Lasmi heeft dit nieuwe huis voor mij gekocht. Het oude huis is verkocht. De opbrengst werd voornamelijk gebruikt om de ...

Ibu Syafiah Paturusi (1932) heeft haar vader en broer verloren bij de zuiveringsacties van Nederlandse militairen in het dorp Bulukumba in januari 1947, waar vele doden vielen. Haar vader was een vaccinateur, die voor de Nederlanders werkte; haar broer een vrijheidsstrijder, die slecht uitgerust was: ‘Ze gebruiken alleen scherpe bamboe om te vechten.’ Toen haar vader gevraagd werd te verraden waar ...

Ibu Wilem is de schoondochter van Ibu Lasmi binti Kasilan (1921–2015) die op 26 jarige leeftijd haar man Sukri verloor toen hij werd doodgeschoten door één van de Nederlandse militairen: ‘Lasmi behandelde mij alsof ik haar eigen dochter was. Ik heb 40 jaar bij haar gewoond. […] Ibu Lasmi heeft dit nieuwe huis voor mij gekocht. Het oude huis is verkocht. De opbrengst werd voornamelijk gebruikt om de ...

Ibu Manna (1925) uit Rappang Sidrap, Zuid-Sulawesi, was in 1947 22 jaar oud toen haar man werd gearresteerd en later doodgeschoten: ‘Ik was thuis toen Lauseng werd opgepakt. Ze zeiden dat ze later zouden uitleggen waarom. Hij werd naar de gevangenis in Rappang gebracht. Niet lang daarna hoorde ik dat hij door de Nederlanders was doodgeschoten, samen met veel anderen. Ook mijn broer is toen doodgeschoten.’ ...