In een interview door Swanhilde de Jong geeft Gerk Koopmans van het Fries Verzetsmuseum aan dat het in de Tweede Wereldoorlog ging om het maken van keuzes en bewust zijn van de gevolgen. Welke keuzes konden mensen maken in de oorlog?
1. Collaboratie, dat is het samenwerken met de Duitsers
2. Niets doen, aanpassen aan de omstandigheden
3. Verzet plegen
4. Vervolgd worden, dat is geen eigen keuze

1.Collaboratie
Familie Van der Meulen werkte mee met de Duitsers en was lid van de NSB (Nationaal Socialistische Beweging), deze lijkt op de Nazi-partij van Hitler in Duitsland: veel massabijeenkomsten o.l.v. Anton Mussert. De dochter moest verplicht lid worden van de Jeugdstorm, de jeugdbeweging van de NSB.
2.Aanpassen aan de omstandigheden
De grote meerderheid, 95% van de Nederlanders, koos hiervoor. Veel ging na de bezetting gewoon door: de landbouw, sport, twee elfstedentochten.
3.Verzet
Het eerste verzet kwam na de eerste razzia, dit was de Februaristaking in 1941 in Amsterdam.
De omstandigheden werden steeds slechter: mensen verdwenen of werden opgeroepen voor de Arbeitseinsatz. Er heerste tekort aan alles maar vooral voedsel, dat alleen via een bonnensysteem te krijgen was. De winter van 1944-1945 stond bekend als de Hongerwinter omdat er in het Westen en de grote steden bijna geen voedsel meer was. Uitgehongerde kinderen (evacuees) werden o.a. naar Friesland gestuurd, waar voldoende te eten was.
Ook worden mensen geëxecuteerd door de Duitsers. Dan ontstaat er gewapend verzet in Friesland, georganiseerd vanuit de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Op het laatst waren er zo’n 3000 mensen actief in het verzet.
Het verzet was heel divers in Fryslân: van drukken en verspreiden ondergrondse bladen, onderduikers helpen, Engelse piloten vervoeren tot Joden helpen. Er zijn zo’n 290 verzetsmensen omgekomen in de oorlog.

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag "Kerkelijk verzet.

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag "Kerkelijk verzet.

Map: Ex-Illegaliteit met daarin: Programma: herdenkingsdienst voor Voormalig Verzet Nijmegen op 20 september 1969

Illegale spot- en prikkelrijmen

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Pamflet: "Vrede" (1945)

Onderdrukking en Verzet. No 39

Witboek over de geschiedenis van het georganiseerde verzet voor en na de bevrijding

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Brief: Parochieblad Brakkenstein, 2 mei 1995

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Vel met tekst: A.B.C.

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Omslag met: 1940-1945, Oorlogsherinneringen, declamatorium

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Omslag met: Preek Bisschop van Münster

Hooglerarenverzet

Stukken betreffende het georganiseerd verzet in Utrecht, 1944-1945, 1947, 1949, z.j.

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: herderlijk schrijven, 25 juli 1941

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: herderlijk schrijven, 25 juli 1941

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: herderlijk schrijven, 20 november 1944

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: herderlijk schrijven, 12 mei 1943

Vrouwen in het Verzet : 1940-1945 : "Tot iedere tegenwerking bereid"

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Omslag met: Herderlijk schrijven, 6 juli 1941

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Omslag met: Herderlijk schrijven, 12 mei 1943

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag "Kerkelijk verzet", met daarin: Algemeen: Boodschap ten tijde van de bevrijding

EAFE409C038FF7CEE0538A77ABC2CFBA. Correspondentie van het bestuur van de Stichting Samenwerkend Verzet met gerelateerde organisaties ...

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Omslag met: Herderlijk schrijven, 12 mei 1943

Map Illegaliteit - L.O.- L.K.P.: Omslag Kerkelijk Verzet met: Brief: Aan de classicale vergaderingen (juni 1943)