Waterkering Suzannapolder (calamiteus), 1878-1977

Inleiding In 1870 is 'de Wet van den 19den Julij 1870, houdende vaststelling der voorwaarden, waarop aan calamiteuze polders in Zeeland tegemoetkoming uit 's Rijks schatkist kan worden verleend' tot stand gekomen. Deze wet hield in dat een polder (of een waterschap) die zichzelf te zwaar belast vond voor de kosten van de waterkering, op zijn verzoek door Provinciale Staten met goedkeuring van de Kroon calamiteus kon worden verklaard. Er werd dan een afzonderlijk waterschap - de Waterkering - opgericht, dat werd belast met de zorg (besturen, beheren en bekostigen) voor de waterkering en de vooroever (het 'buitenbeheer'). Daarnaast bleef de zorg voor het waterbeheer en de polderwegen (het 'binnenbeheer') berusten bij de polder die calamiteus was verklaard. In deze inventaris wordt de term 'waterkering 'gebruikt als uniforme aanduiding van dijk, oeververdediging, zeewering enz. en 'Waterkering' voor de bestuurlijke eenheid. Het hoogste bestuursorgaan van elke Waterkering was de dijkraad, bestaande uit vertegenwoordigers van de calamiteus verklaarde polder en van de daaraan grenzende polders. Daarnaast had iedere Waterkering het dijksbestuur, bestaande uit de voorzitter en één of meer leden, die door de Kroon werden benoemd. Het reglement voor de calamiteuze polders of waterschappen in Zeeland bevatte algemene bepalingen ten aanzien van de samenstelling en de bevoegdheden van de beide bestuursorganen. In het bijzonder reglement van de desbetreffende Waterkering was de samenstelling van de dijkraad en het dijksbestuur nader geregeld. De financiële middelen van de Waterkeringen waren het dijkgeschot, opgebracht door de ingelanden van de calamiteus verklaarde polder, en bijdragen van de aangrenzende (in de dijkraad vertegenwoordigde) polders. Indien deze inkomsten ontoereikend waren, kwam het tekort ten laste van het Rijk (tweederde gedeelte) en de provincie (éénderde gedeelte). De Suzannapolder is in 1877 op verzoek van de vergadering van ingelanden calamiteus verklaard. De dijkraad was samengesteld uit vertegenwoordigers van de calamiteuze Suzannapolder (twee personen) en van de polders Anna Vosdijk, Breedenvliet, Oudeland en Ravensoord (ieder één persoon). Het dijksbestuur bestond uit de voorzitter en één lid. De dijkraad en het dijksbestuur werden bijgestaan door een secretaris-ontvanger, benoemd door de dijkraad. In 1957 besloten Provinciale Staten van Zeeland tot samenvoeging van de polders en waterschappen op Tholen tot het waterschap Tholen. De Staten hebben zich toen tevens uitgesproken voor handhaving van de Waterkeringen zolang van de Wet van 19 juli 1870 niet zou zijn vervangen, met dien verstande de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de Waterkeringen werd opgedragen aan het bestuur van het nieuwe waterschap. Als gevolg van het intrekken van de genoemde wet en het Reglement voor de calamiteuze polders of waterschappen in Zeeland in 1977 is de Waterkering van de Suzannapolder in hetzelfde jaar opgeheven. Het reglement bleef nog enige tijd van kracht voor het afwikkelen van administratieve en financiële aangelegenheden. Tot 1959 berustte het archief bij de secretaris-ontvanger. Gedurende de periode 1959-1984 bevond het zich in de archiefbewaarplaats ten kantore van het Waterschap Tholen. In het laatstgenoemde jaar is het archief overgebracht naar de archiefbewaarplaats van de Gemeente Tholen te Sint-Maartensdijk. In 1996 is het archief opgenomen in de archiefbewaarplaats van het Waterschap Zeeuwse Eilanden (WZE). Tot 1959 heeft de archiefvorming grotendeels plaatsgevonden door het aanleggen van series ingekomen stukken, alsmede minuten en afschriften van uitgaande stukken. Nadien zijn de archiefstukken zaaksgewijs geordend. Een eerste inventarisatie heeft omstreeks 1974 plaatsgevonden. In 2004 bleek mede door een grote hoeveelheid nog te ordenen stukken herinventarisatie gewenst. Bij de selectie is uitgegaan van de Lijst van voor vernietiging in aanmerking komende bescheiden uit de archieven van de organen van waterschappen dagtekenende van ná 1850. De te bewaren stukken zijn zaaksgewijs in rubrieken geordend op grond van het ordeningsschema van J.L. van der Gouw. Van de ongeveer 7 meter die het archief na de eerste inventarisatie met de nagenomen stukken besloeg, is 2,50 meter te bewaren archiefbescheiden overgebleven. Het archief is openbaar. Voor stukken die niet zijn opgenomen in de inv.nrs 31 e.v., wordt verwezen naar de inv.nrs 8-28. Bij verwijzing naar dit archief zou bij voorkeur de volgende bronvermelding gebruikt moeten worden: Waterschap Zeeuwse Eilanden, archief Waterkering calamiteuze Suzannapolder, inv.nr(s) ...