Gedicht

Dit gedicht moet zijn geschreven in het najaar van 1940 en betreft de arrestatie van de Kampense hoogleraar theologie Klaas Schilder. Schilder was vóór de oorlog een van de leiders van een vernieuwingsgezinde beweging binnen de Gereformeerde Kerken, bekend als de 'Reformatorische Beweging.' Deze beweging was voorstander van een terugkeer van de theologie tot de Schrift en keerde zich tegen bepaalde leerstellingen van Dr. Abraham Kuyper, het boegbeeld van de ARP. Schilders opvattingen leidden tot een grote controverse binnen de Gereformeerde Kerken, ook door de scherpe toon van zijn polemiek. De positie van Schilder en de Reformatorische Beweging binnen de Gereformeerde Kerken werd steeds moeilijker. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog heeft Schilder zich verzet tegen de Duitse bezetter. Op 22 augustus 1940 werd hij gearresteerd en zat tot begin december gevangen. Na zijn vrijlating dook hij onder. In 1944 leidde de opvattingen van Schilder tot een breuk binnen de Gereformeerde Kerken. Zo ontstond de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt. In dit gedicht wordt de arrestatie van Schilder toegeschreven aan de activiteit van ds. H. van der Vaart Smit. Deze dominee was voor de oorlog journalist/schrijver geweest en was een representant van de nationaal-socialistische aanhang binnen de Gereformeerde Kerken. Van der Vaart Smit was lid van de NSB en stapte eind 1940 uit de Gereformeerde Kerk omdat de Synode het verbod op het NSB-lidmaatschap handhaafde. Tot het eind van de oorlog was hij medewerker van het gelijkgeschakelde ANP. Uit dit gedicht en een gebed mag worden afgeleid dat er in Leiden in 1940 sympathisanten waren van prof. Schilder. Of Van der Vaart Smit verantwoordelijk kan worden gesteld voor de arrestatie van Schilder moet echter worden betwijfeld. Zoek verder op Persoon = Schilder, K. Een verwijtend getoonzet gedicht, gericht aan dr. W.H. van der Vaart Smit, inzake zijn rol bij de arrestatie van prof. K. Schilder