Leuth, monument voor geallieerde militairen

Het monument voor geallieerde militairen in Leuth (gemeente Berg en Dal) herinnert de inwoners aan de militairen uit Amerika, Canada en het Verenigd Koninkrijk die omgekomen zijn in de streek van hedendaags Leuth tijdens operaties 'Market Garden' en 'Veritable', tussen 1944 en 1945. Operatie ‘Market Garden’ was een groot offensief van 17 tot 26 september 1944, waarmee de geallieerden vanuit België een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland wilden veroveren. Luchtlandingstroepen moesten in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veiligstellen. Bij de Amerikaanse luchtlandingstroepen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Ook rondom Eindhoven vielen de bruggen grotendeels in handen van de Amerikaanse para’s. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Engelse para’s bij de Rijnbrug en rondom Oosterbeek werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich met zware verliezen overgeven. Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt. Wel was dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten een deel van Noord-Brabant en Gelderland in geallieerde handen terechtgekomen. Vanuit deze strook vrij gebied van Eindhoven naar Arnhem (‘de Corridor’ genoemd) werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd. Tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn boven Nederland 35.000 parachutisten gedropt, waarvan circa 11.000 bij Arnhem zijn geland. Slechts 2400 man is het gelukt om na gevechten in Oosterbeek en Arnhem de Rijn terug over te steken naar de Betuwe. De overige soldaten raakten gewond, werden gedood of zijn krijgsgevangen gemaakt. In totaal zijn meer dan 17.000 militairen van de luchtlandings- en grondtroepen gesneuveld, gewond geraakt of vermist. Dit verliescijfer was hoger dan tijdens de invasie in Normandië (D-Day). De geallieerden wilden het Rijngebied veroveren met Operatie ‘Veritable’. Aan deze grootscheepse aanval van 8 februari tot 10 maart 1945 namen meer dan 300.000 Britse en Canadese militairen deel. Na een inleidend bombardement met circa 800 bommenwerpers op Kleve en Koch ging operatie ‘Veritable’ van start vanaf de frontlijn Mook-Groesbeek-Ooij. Tijdens deze actie landden 1922 luchtlandingstroepen van het 508ste Regiment op ‘dropzone T’ (ten noordoosten van Groesbeek, dicht bij de Duitse grens). Bovendien kwamen er veertig man van het 325ste Glider Infanterie Regiment, 544 man van de 376ste batterij Veldartillerie, 52 ton materiaal en 12 houwitsers neer. Als sluitstuk van de landingen daalden 38 gliders bij de Bruuk te Groesbeek neer. Hier werd het hoofdkwartier van Generaal Frederic ‘Boy’ Browning (inclusief 105 man personeel) gevestigd. Voor het eerst in de geschiedenis werd een compleet korpshoofdkwartier met radioapparatuur door de lucht vervoerd en midden in het actiegebied neergezet. Na anderhalf uur was de commandopost van Brownings Eerste Geallieerde Luchtlandingkorps operationeel. Door de felle tegenstand van de bezetter en slechte de weersomstandigheden werd het offensief een uitputtingsslag die ruim een maand zou voortduren. Toen de operatie ‘Veritable’ op 10 maart 1945 afgesloten werd (het geallieerde leger stond toen voor de Rijn), waren er 15.600 Britten en Canadezen gesneuveld. Oprichting Met hulp van Leuthse inwoners, ondernemers, Stichting Forte Welzijn, Stichting Dorpsagenda Laat Leuth leven, J.C. Jansen, BNR bouwstoffen, K3Delta en KWS infra is dit monument tot stand gebracht. Onthulling Het hernieuwde monument is onthuld op 15 september 2024 door wethouder Alex ten Westeneind.