Montfoort, monument 'crashes Lopikerwaard'

Het monument Lopikerwaard in Montfoort is opgericht ter nagedachtenis aan de 55 geallieerde vliegeniers die door oorlogshandelingen in de Lopikerwaard om het leven kwamen. Negen crashes vonden plaats. De namen van de 53 omgekomen vliegeniers luiden: 15 maart 1942 – Spitfire PR Mk Vc, X4503: J. (John 'Jock') Forbes (Wing Commander). 6 juni 1942 – Wellington Mk III, X3674: T. (Thomas) Kay (Pilot), H.R. (Harold Rueben) Camfield (Copiloot), A.D. (Allan Dease) Robert (Observer), J.R. (John Robert) Cooper (Wireless Operator/Air Gunner), G.F.C. (Gilbert Grederick Cummings) Bonner (Wireless Operator/Air Gunner), J.J. (John James) Clifton (Wireless Operator/Air Gunner). 3 februari 1943 – Stirling Mk I, BF415: G.C. (George Chirrey) Adam (Wireless Operator/Air Gunner), P.J. (Patrick Joseph) Egan (Air Gunner), L.H. (Leslie Howard) Jenkins (Flight Engineer), G.C. (George Couglas) MacDougall (Pilot), C.G.H. (Claud Gordon Humphrey) MacTavish (Observer), F.A. (Fredrick Arthur) Parton (Air Gunner), G. (Gerald) Stephens (Pilot), R. T. (Richard Thompson) Williams (Navigator). 3 februari 1943 – Short Stirling Mk I, R9282: W. (William) Clarke (Pilot), D.J. (David James) Connearn (Flight Engineer), G.E. (George Eric) Johnson (Navigator), J.A. (John Anthony) Lawson (Bomb Aimer), T.W. (Thomas William) Burke (Wirless Operator), R.F. (Reginald F.) Crawley (Mid-Upper Gunner), J.C. (John Caldwell) Adam (Rear Gunner). 9 april 1943 – Lancaster Mk III, ED502: A.M. (Arthur Miles) White (Pilot), H. (Hector) Robertson (Navigator), N.P. (Norman Percy) Tutt (Flight Engineer), W.A. (William Arthur) Barker (Wireless Operator), N. (Newton) Bird (Air Gunner), W.R. (William Roy) Jakeway (Air Gunner), G.J. (Graham John) Gibbings (Air Bomber). 22 juni 1943 – Handley Page Halifax Mk II, BB375: C.C. (Cliford) Reichert (Pilot), G.M. (Gordon Mitchell) McLean (Flight Engineer), J.E. (Earl) Monaham (Bomb Aimer), J.P. (John) Dockerill (Wireless Operator), W. (William 'Bill') Searle (Air Gunner). 26 juni 1943 – Vickers Wellington, XHF589: N.B. (Noel Bentley) Smythe (Pilot), G.W. (George William) Pollard (Navigator), G.H.W. (George Herbert William) Peach (Wireless Operator), J. (John) Orr (Wireless Operator), S. (Stanley) Gaskin (Air Gunner), R.A. (Ronald Alfred) Barlow (Air Gunner), J. (James) Bailey (Bomb Aimer). 29 juni 1943 – Short Stirling MK III, EH888: A.F. Saunders (Pilot), J.L. Garfit (Flight engineer), G.E. Matthews (Bomb Aimer), S.J. Devereux (Wireless Operator/Air Gunner), F.S. Kennedy (Air gunner), F.W. Davis (Air gunner). 3 september: R.B. McPhan (Pilot), T.O.S. McCulloch (Flight Engineer), M.J.C. Simpson (Navigator), J.A. Spence (Bomb Aimer), R.L. Freeman (Wireless Operator/Air Gunner). Op 15 maart 1942, om 14:02 uur, werd de Spitfire PR Mk Vc, behorend tot de Royal Air Force (RAF) 1401 MET Flight, neergeschoten. Het was opgestegen in Bircham Newton te Norfolk, Engeland, om meteorologische waarnemingen te doen bij Düsseldorf. Deze missie was ter voorbereiding van de bommenwerpers. Op de terugweg werd het toestel door een Duits vliegtuig neergeschoten in de buurt van de Lopikerkapel. De piloot, Wing Commander John 'Jock' Forbes, overleed in de crash. Hij is begraven in Begraafplaats Oud-Leusden. Op 6 juni 1942, om 01:30 uur, werd de Wellington Mk III – X3674, behorend tot RAF 150 Squadron, neergeschoten. Het was opgestegen van Snaith, Yorkshire, Engeland. Het doelwit was Essen. Het toestel ontplofte boven Hoeve Oostenburg Benschop. Alle zes omgekomen bemanningsleden zijn begraven op de Begraafplaats Oud-Leusden. Op 3 februari 1943, om 17:22 uur werd de Stirling Mk I – BF415, behorend tot RAF 90 Squadron, neergeschoten. Het was opgestegen van Ridgewell Airfield, Essex, Engeland. Het doelwit was Hamburg. Op de terugweg werd het toestel door een Duitse nachtjager neergeschoten in de buurt van Willeskop (huidige gemeente Montfoort), ongeveer 15 km ten zuidwesten van Utrecht. Alle acht bemanningsleden kwamen om en zijn begraven op het gemeentelijke kerkhof van Montfoort. Op 3 februari 1943, om 23:35 werd de Short Stirling Mk I – R9282, behorend tot RAF 214 Squadron, neergeschoten. Het was opgestegen van Chedburgh, Suffolk, Engeland. Het doelwit was Hamburg. Op de terugweg werd het toestel door een Duitse nachtjager neergeschoten boven de Benschopper Wetering. Drie van de zeven bemanningsleden kwamen om het leven. De rest van de bemanningsleden werden gevangengenomen. Op 9 april 1943, om 20:48 uur, steeg een Lancaster Mk III – ED502 van RAF Squadron 9 op in Waddington, Lincolnshire, Engeland. Om 23:45 werd het toestel neergeschoten door een Duitse nachtjager boven Snelrewaard. Alle zeven bemanningsleden kwamen om en zijn begraven in Begraafplaats Oudewater. Op 21 juni 1943, om 23:35, steeg een Handley Page Halifax Mk II – BB375 van RCAF Squadron 408 op in Lemming, Engeland. Het doel was om Krefeld te bombarderen. Om 02:30 op 22 juni werd het toestel neergeschoten door een Duitse nachtjager. De bommenwerper stortte neer in de Lek bij Jaarsveld (gemeente Lopik). Op 25 juni 1943, om 23:43, steeg een Vickers Wellington X – HF589 op in Kirmington, Engeland. Het toestel stortte neer om 02:37 op 26 juni 1943 in Hekendorp (gemeente Oudewater). Twee bemanningsleden werden gevangengenomen. De andere vijf bemanningsleden kwamen om het leven in de crash en zijn begraven in Begraafplaats Soestbergen. Op 28 juni 1943 om 23:45 uur steeg een Britse bommenwerper, type Short Stirling MK III van het 15 de Squadron Royal Air Force op in Mildenhall in Engeland met het doel Keulen te bombarderen. Op de terugweg is het Engelse vliegtuig na een luchtgevecht brandend neergestort achter de boerderij van de familie Roozenboom op Heeswijk in Montfoort. De bommenwerper lag half in de Hollandse IJssel en half op de walkant aan de Mastwijkse kant. In het vliegtuig zaten zeven Britse bemanningsleden. Navigator sergeant H. Mallen is met parachute uit het vliegtuig gesprongen en richting Benschop gevlucht. Hij was de enige overlevende en is door de Duitsers uiteindelijk krijgsgevangen genomen. De overige zes bemanningsleden zijn omgekomen en liggen naast elkaar begraven op het Erehof van de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort , ook wel bekend als de algemene begraafplaats Rusthof Oud-Leusden. Op 3 september 1943 om 19:40 steeg een Lancaster Mk III – EE132 van RAF Squadron op in Binbrook, Engeland. De bommenwerper had Berlijn als doelwit. Om 23:41 werd het toestel neergeschoten. Twee bemanningsleden werden gevangengenomen. De andere vijf bemanningsleden kwamen om het leven in de crash en zijn begraven in Amersfoort. Oprichting Op initiatief van de Montfoortse bevolking is het comité Memorials Montfoort opgericht, met als doel om gedenktekens te creëren ter nagedachtenis aan geallieerde vliegeniers die omkwamen in Montfoort. De RVS Stirling replica's waren in 2020 gemaakt als test voor oorlogsmonument Blokland . Toendertijd werden ze ook ingezet voor promotiedoeleinden. Onthulling Het monument is onthuld in februari 2024 door Peter van den Hadelkamp, de directeur van TEBI Bestratingsmaterialen.