Soesterberg, 'Monument voor Gevallen Vliegers'

Het 'Monument voor Gevallen Vliegers' in Soesterberg (gemeente Soest) is opgericht ter nagedachtenis aan alle militairen van de Koninklijke Landmacht die door oorlogshandelingen zijn gesneuveld. Soesterberg is het oudste vliegveld in Nederland. In 1910 richtte de automobielfirma Verwey en Lugard uit Den Haag een heideveld nabij Soesterberg in als vliegterrein. De Nederlandse luchtvaartpionier en vliegtuigconstructeur Frits Koolhoven bouwde hier zijn 'Heidevogel', het eerste Nederlandse vliegtuig. Op 16 april 1913 tekende koningin Wilhelmina het Koninklijk Besluit nr. 29, waarbij met ingang van 1 juli 1913 de Militaire Luchtvaart Afdeling werd opgericht. Vliegbasis Soesterberg werd hiermee 'de Bakermat van de Koninklijke Luchtmacht'. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld verwoest. Pas op 15 augustus 1951 was de basis weer operationeel. Na de oorlog werden nieuwe startbanen aangelegd en verrezen er grote hangars. Ook nu nog wordt er gebouwd. Soesterberg werkt aan de vervolmaking, geheel in overeen stemming met de wapenspreuk van de basis, 'Principia perficimus'. Oprichting Dit oudste monument van de Militaire Luchtvaart is opgericht ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de Luchtvaartafdeling (LVA). De bronzen lauwertak was in 1935 een geschenk van kapitein Willem Versteegh, één van de allereerste Nederlandse militaire vliegers. In de Tweede Wereldoorlog is de adelaar van de zuil gehaald om te voorkomen dat hij in handen van de bezetter zou vallen. Tijdens de bezetting is de zuil ernstig beschadigd. Na de bevrijding is het gedenkteken met spoed gerestaureerd, omdat op 1 juli 1948 de Militaire Luchtvaart haar 35-jarig bestaan vierde. Beeldhouwer Dick Stins ontwierp een nieuwe adelaar, op basis van een opgezette koningsadelaar. De oorspronkelijke adelaar werd in 1956 bij de verhuizing van de luchtmachtstaf naar Den Haag, boven de hoofdingang geplaatst. Onthulling Het monument is onthuld op 30 juni 1923 door de chef van de Generale Staf, luitenant-generaal M.D.A. Forbes Wels. Bij het monument in Soesterberg wordt tegenwoordig elke jaar op 4 mei de dodenherdenking gehouden. Op 1 juli herdenkt de Koninklijke Luchtmacht haar gevallenen met de nadruk op de luchtmachters die in het voorafgaande jaar overleden.