Liessel, oorlogsmonument

Het oorlogsmonument in Liessel (gemeente Deurne) is opgericht ter nagedachtenis aan alle inwoners die in de periode 1940-1949 door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Bijna veertig inwoners verloren het leven bij de bevrijdingsstrijd. Twee Liesselse militairen sneuvelden bij de koloniale oorlog in Indonesië in 1949 in het voormalige Nederlands-Indië. Tevens worden met het gedenkteken de geallieerde militairen herdacht die in Liessel zijn gesneuveld. Op zaterdag 23 september 1944 werd het centrum van Liessel bevrijd als uitvloeisel van de operatie 'Market Garden', een grootscheeps offensief van 17 tot 26 september 1944 waarmee de geallieerden een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland wilden veroveren door met luchtlandingstroepen in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig te stellen. Hierna zouden Britse grondtroepen deze bruggen gebruiken om door te storen naar het IJsselmeer. Hiermee leek de oorlog voorbij. De Duitse kanonnen bleven echter vanuit de Peel vrijwel dagelijks voor onrust zorgen. Op 27 oktober 1944 begon de bezetter aan een onverwachte tegenaanval, vanuit Helenaveen en vanuit Meijel. Inwoners van Liessel vluchtten in grote haast naar Deurne en Asten. De aan de frontlinie gelegerde Amerikanen waren niet in staat deze aanval te keren. De 15e Schotse divisie, die net Tilburg had bevrijd, schoot te hulp. Na zware gevechten, vaak man tegen man o.a. in de Dennendijkse bossen, werd het Duitse offensief tot staan gebracht. Liessel was even wereldnieuws. Oorlogscorrespondenten noemden de strijd een van de zwaarste sinds de invasie in Normandië. Een week later, op 1 november 1944, was Liessel voor de tweede keer bevrijd. Het mogelijke doel van het Duitse offensief was een wig te drijven in de corridor en door te stoten naar de haven van Antwerpen. Een andere zienswijze luidt dat dit offensief gezien moet worden als een 'speldenprik', die de aandacht af moest leiden van het voorgenomen Ardennen-offensief in december 1944. Liessel betaalde voor de definitieve bevrijding een zware tol. De strijd kostte bijna veertig inwoners het leven en het dorp was vrijwel geheel verwoest. Naar schatting 100 woningen waren helemaal verwoest en 150 zwaar beschadigd, alleen buurtschap Het Loon (richting Deurne) en omgeving bleef goeddeels gespaard. Bij de slag sneuvelde een honderdtal geallieerde en een vrijwel gelijk aantal Duitse militairen. Voorafgaand aan de helse week hadden in de buurtschap De Leensel op 9 oktober bij een incident met een achtergelaten Duits munitiekistje twaalf inwoners het leven verloren. Oprichting Direct na de oorlog dacht niemand aan een monument. Alle energie werd gestoken in de wederopbouw. Pas bij het ouder worden van inwoners die de oorlog hadden meegemaakt, ontstond het besef: 'we zijn iets vergeten'. Stichting Liessel Promotion (SLP) nam daarom het initiatief tot oprichting van een oorlogsmonument. De club van oud-strijders (uit Nederlands-Indië) leverde een belangrijke bijdrage aan de verwezenlijking van dit initiatief. Het monument kon worden gerealiseerd met de medewerking van bedrijven, instellingen en particulieren, vooral van Liessel maar ook daarbuiten. De kosten van de bouw hebben ongeveer (€ 11.000,-/Fl. 25.000,-) bedragen. De grond is gratis ter beschikking gesteld door de gemeente Deurne. Onthulling Op 4 mei 1992 vond voor de eerste keer een dodenherdenking plaats bij het monument. Bij deze herdenking was onder meer een aantal oud-strijders uit Groot Brittannië aanwezig die destijds aan de bevrijding van Liessel hadden bijgedragen. Zij maakten alsnog een welverdiende zegetocht door Liessel en omgeving, gezeten in paardenkoetsen. Op 24 september 1994 vond bij dit monument een herdenking plaats, bij gelegenheid van Liessel 50 jaar bevrijd, in aanwezigheid van de Commissaris van de Koningin en de bisschop van 's-Hertogenbosch. In dit weekend werd door de Rabobank de verlichting van het monument aangeboden. De Stichting Herdenkingsmonument Liessel (SHL) is verantwoordelijk voor het beheer van het monument. De stichting is in 1993 ontstaan uit het comité Herdenkingsmonument. Het comité was in 1991 tot stand gekomen op initiatief van SLP, met als doel de oprichting van het herdenkingsmonument. Enkele bestuursleden van SLP waren langere tijd tevens bestuurslid van het comité/SHL. SHL heeft twee belangrijke taken: het jaarlijks organiseren van een herdenking en de zorg voor de instandhouding van het monument. Een werkgroep van oud-strijders zorgt voor het gewone onderhoud bij het monument. Soms liggen bloemstukken bij het monument die beschikbaar worden gesteld door nabestaanden van een overledene die gecremeerd is.