Gilze, Nederlandse oorlogsgraven

De Nederlandse oorlogsgraven herinneren de inwoners van Gilze (gemeente Gilze en Rijen) aan de veertig medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Met de klokkenstoel wordt de bevrijding van Gilze (27 oktober 1944) in herinnering gebracht. In Gilze zijn tijdens de bezettingsjaren veel slachtoffers gevallen en gebouwen verwoest. Gilze lag in de aanvliegroute naar het vliegveld Gilze-Rijen, waardoor het dorp werd getroffen door bombardementen. Op 4 september 1940 stortte een Duitse Heinkel HE 111 neer in de Nieuwstraat te Gilze. Het toestel was net opgestegen vanaf het vliegveld en was geladen met bommen voor een bombardement op het Engelse Liverpool. De verwoesting in Gilze was enorm. Zeven burgers kwamen om het leven. Op 4 mei 1941 werd het vliegveld door de Royal Air Force gebombardeerd. Enkele bommen misten hun doel en kwamen terecht op de buurtschap Langereit. De ravage was aanzienlijk, maar gelukkig vielen er geen slachtoffers. Op 30 juli 1943 kwam nabij café 'De Vijf Eiken' een munitietrein tot ontploffing. Een boerderij en vijf woningen werden verwoest. Er vielen een dode en vijf zwaargewonden. Door afzwaaiers werd op 10 februari 1944 één inwoner van Gilze gedood. Op 5 juli 1944 werd het centrum van Gilze verwoest door een mislukt bombardement, waarbij 21 burgers om het leven kwamen. Op 7 augustus 1944 werden weer vier Gilzenaren gedood door een afzwaaier. Op 26 februari 1945 vonden zes burgers de dood, doordat een V1-raket op Gilze was terechtgekomen. De Angelusklok is gegoten in 1615, waarna hij dienst heeft gedaan in de kerktoren van parochie Sint-Petrusbanden te Gilze. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de klok door de bezetter gevorderd om omgesmolten te worden voor de oorlogsindustrie. Maar omdat het merkteken 'M' van monument in de klok was aangebracht, is daar toch van afgezien. Na de bevrijding werd de klok in de Gelderse plaats Babberich teruggevonden. Via vele omzwervingen kwam de klok opnieuw terecht in de Gilzer toren. In 1992 moest de klok plaatsmaken voor een ander carillon met drie klokken. De klankkleur van de klok en het Carillon pasten niet bij elkaar, zodat de oude klok overbodig werd. De Stichting 50 jaar Bevrijding Gilze heeft de klok een nieuwe bestemming gegeven. Nu doet de klok dienst tijdens de dodenherdenking bij de oorlogsgraven. Oprichting De begraafplaats voor oorlogsslachtoffers is in 1994 vernieuwd op initiatief van het kerkbestuur van de parochiekerk Sint-Petrus Banden. De klokkenstoel is gebouwd in opdracht van de Stichting 50 jaar Bevrijding Gilze. De bouw was mogelijk dankzij een subsidie van het Anjerfonds Noord-Brabant. De rest van het geld komt onder meer van middenstanders en van bedrijven in Gilze. Onthulling De klokkenstoel is onthuld op 27 oktober 1994, ter gelegenheid van de 50ste herdenking van de bevrijding.