Noardburgum, verzetsmonument

Het verzetsmonument in Noardburgum (gemeente Tytsjerksteradiel) herdenkt vijf medeburgers die door oorlogshandelingen om het leven kwamen. De namen van de slachtoffers luiden: Jonas Elzinga, Fokke Polet, Evert Sijbesma, Tjalling Talma en Harmen de Vries. Jonas Elzinga werd op 26 november 1910 geboren te Tytsjerk. Van beroep werd hij rijwielhersteller. Fokke Polet werd op 3 januari 1905 geboren in Stiens. Van beroep werd hij boer. Beide mannen waren lid van het verzet. De 32-jarige Elzinga en de 38-jarige Polet fietsten op 3 mei 1943 samen bij de hoek van de Zomerweg en de Kloosterlaan. Ze waren op weg naar een verzetsvergadering, maar werden door de Sicherheitspolizei doodgeschoten. Beiden liggen begraven op de Algemene Begraafplaats van Noardburgum. Evert Sijbesma werd geboren op 18 mei 1918 te Tzummarum. Tjalling Talma werd geboren op 24 juli 1907 te Wouterswoude. Sijbesma en Talma raakten zwaargewond bij beschietingen van de bezetter rond de boerderij van Oostenbrug. De echtgenote van ds. De Wal van Quatrebras (een verpleegster) en de artsen Poppinga uit Hardegarijp en De Groot uit Veenwouden hebben tevergeefs geprobeerd de twee verzetsmannen te redden. Evert Sijbesma overleed het eerst, in de nacht van 14 op 15 april 1945. Tjalling Talma, getrouwd en vader van vier kinderen, overleed de volgende morgen, op de dag van de bevrijding. Van Sijbesma vernam men pas naderhand de werkelijke naam. In verzetskringen stond hij bekend als Bauke Kingma. Harmen de Vries werd geboren op 4 mei 1918 te Burgum. De 26-jarige klompenmaker uit Noardburgum stond op de ochtend van 16 april 1945 op wacht bij het hek van het waterleidingsgebouw. Dit cruciale punt voor de provincie Friesland werd bewaakt om te voorkomen dat terugtrekkende troepen van de bezetter de zaak zouden opblazen. Terwijl hij het gebouw bewaakte, rukten Canadese troepen op in de richting van Dokkum en Leeuwarden. Op 16 april 1945 passeerde er een auto met oranje versiering. De Vries dacht dat het medestanders waren en stak zijn hand op. Er werd vanuit de auto op hem geschoten. De Vries stierf vrijwel onmiddellijk; hij was in het hart getroffen. Wie verantwoordelijk is geweest voor de moord is nooit duidelijk geworden. De Vries werd begraven op het Noardburgumer kerkhof. Oprichting De oprichting was een initiatief van de heer P.V.J. van Rossem, die als jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog was geëvacueerd naar Noardburgum. Onthulling Het monument is onthuld op 13 april 1985 door Wim van Oosten, toenmalig commandant van de BS-sectie Hurdegaryp-Noardburgum. Aanwezig bij de plechtigheid waren familieleden van de drie slachtoffers en voormalige leden van de BS. Na de onthulling werden er toespraken gehouden door burgemeester drs. Aad van Dulst van Tietjerksteradeel, mr. Teade Kingma (oud-griffier van de provincie), burgemeester mr. John te Loo van Leeuwarden en Wim van Oosten.