Akta gminy Widawa

Zachowane akta obejmują lata 1939-1940, 1945-1954. Okupacja hitlerowska - budżet; Gminna Rada Narodowa - Dział Ogólno-Organizacyjny: protokoły posiedzeń GRN, Zarządu Gminnego, Prezydium i komisji, protokoły zebrań sołtysów, sprawy organizacyjne (wykaz miejscowości, charakterystyka gminy), sprawy osobowe członków organów gmin i pracowników gminnych, zebrania i urzędowanie ciał samorządowych, kontrole, majątek gmin i gromad, przepisy i zarządzenia ogólne; Dział Finansowo-Budżetowy: budżety, sprawozdania rachunkowe, rejestry wymiarowe podatku gruntowego; Dział Gospodarki Gminnej: rolnictwo (zniszczenia wojenne, sprawy nieruchomości poniemieckich, sprawy przesiedleń, wykazy gospodarstw i resztówek pozostałych po parcelacji, akcja scaleniowa, prace wodno-melioracyjne, spisy produkcji roślinnej i zwierzęcej); Dział Administracji Społecznej: oświata, kultura i sztuka; Dział Administracyjny: wykazy osób przesiedlających się na Ziemie Zachodnie, bezpieczeństwo i porządek publiczny, sprawy wyznaniowe i USC. Akta kat. B (dot. rozwoju rzemiosła na terenie gminy, pomocy zimowej, Ośrodka Zdrowia i pomocy Międzynarodowego Funduszu Dzieciom, księgi kasowe, akta personalne) z lat 1945-1953, 68 j.a. Gmina jako organ administracji państwowej funkcjonowała w oparciu o ukaz carski z 2 III 1964 r. o urządzeniu gmin wiejskich. Zgodnie z postanowieniem Komitetu Urządzającego z dnia 5 (17) I 1867 r. o podziale miast i gmin w powiatach, miasto Widawa należała do powiatu łaskiego. W 1869 roku, na mocy ukazu carskiego z 1 VI 1869 r., Widawa została przemianowana na osadę i zastosowano do niej ukaz z 1864 r., który stanowił, że władzę w gminie sprawuje samorząd gminny reprezentowany przez: zebranie gminne, wójta oraz sołtysów. Sprawy sporne rozpatrywane były przez sądy gminne. Ustrój ten przetrwał do końca I wojny światowej. Nową organizację władz gminnych wprowadziły przepisy Dekretu Naczelnika Państwa z 27 XI 1918 r. o utworzeniu rad gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego. Powołane wówczas rady gminne były organami zarządzającymi i kontrolującymi gospodarkę gminną. Ostatecznie strukturę i organizację władz gminnych określiły przepisy ustawy z 23 III 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, zgodnie z którą organami gminy stały się: rada gminy, zarząd gminy, wójt i jego zastępcy (podwójci). Samorząd taki przetrwał do 1939 roku. W okresie okupacji w wyniku rozporządzenia Generalnego Gubernatora z 28 XI 1939 r. o zarządzie gmin, polskie władze gminne podporządkowane zostały okupantowi. Po zakończeniu II wojny światowej na mocy ustawy z 11 IX 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych powołane zostały gminne rady narodowe, które jako organ uchwałodawczy i kontrolujący wybierały organ wykonawczy - zarządy gminne. Na mocy ustawy z 20 III 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej dotychczasowe funkcje zarządów gminnych zostały przejęte przez prezydia gminnych rad narodowych. Gminne rady narodowe, działały do likwidacji gmin w 1954 r. i zostały zlikwidowane na podstawie ustawy z 25 IX 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.