Ga direct naar: Hoofdnavigatie
Ga direct naar: Inhoud
Alle bronnen

Dit waren in elk geval de registers voor inschrijving van doop, lidmaatschap en huwelijk en het lopende notulenboek van de kerkeraad, daar de overige archiefbestanddelen door de betreffende ambtsdragers werden bewaard. Na die datum was het hele archief over hen verspreid. Van deze werd het huis van ouderling H. Lacet ernstig beschadigd en dat van de administrerende diaken en kerkvoogd W.D. Lacet verwoest door V1's. Op 16/2 en 25/3 resp. 6/3 1945 volgens persoonlijke mededeling en het parochiememoriaal van Lithoijen, p.69, 90-91. Mogelijk zijn daarbij stukken verloren gegaan. Het is echter waarschijnlijker dat de overbrenging naar de nieuwe kerk niet zorgvuldig genoeg is geweest. Eerder al naar de pastorie: 7/6/1950, inv.nr. 6. Daarop wijst namelijk dat in 1962 bij het nagaan van de archiefstukken voor de inventarisering niet het hele oud-archief in de kluis is aangetroffen. Een jaar later vond men op de zolder van de kerk nog een doos hoeken en papieren, waarvan een deel half vergaan was en zonder kennisgeving werd weggeworpen. Tot het gespaarde deel behoorden veel Alemse bescheiden, stukken betreffende de torens en inv.nr. 173 (zie noot 144: 144)Tabellen in inv. nr. 13. BHIC). Twee jaar daarop lagen in de kluis opnieuw losse stukken, waaronder veel kerkvoogdijjaarrekeningen. Het archief : Door het ontbreken van een kerkeraad is het aantal boeken van Kessel en Alem-Maren als zelfstandige gemeenten zeer klein, terwijl losse stukken vrijwel geheel ontbreken. Een paar uitzonderingen: in inv. nr. 197 en 212. Voor Kessel is een lijstje gemaakt toen de boeken in 1807 op last van kerkvisitatoren in Lith gedeponeerd werden. Inv. nr. 3, p. 329. Het Alemse archief verhuisde pas naar Lith in 1883 na het overlijden van ouderling-kerkvoogd Jansen. Inv. nr. 183. Het aantal 19e-eeuwse bescheiden hierin is door het langduriger aparte beheer echter veel groter dan in het archief van Kessel. In deze inventaris is er naar gestreefd ook voor de tijd tussen deponering van de stukken in Lith en de volledige samensmelting der drie gemeenten in 1955 de archivalia die betrekking hebben op Kessel en Alem-Maren af te zonderen van de Lithse. Waar dat niet mogelijk was doordat de zaken betreffende de andere gemeenten in stukken van de hoofdplaats Lith behandeld worden, wordt naar de Lithse archiefnummers verwezen. Voor de geschiedenis van Kessel en Alem na hun combinatie met Lith moeten echter ook zonder aparte verwijzing de Lithse notulen en correspondentie geraadpleegd worden. Historisch overzicht : Tot 1807 was Hervormde Gemeente Kessel een zelfstandige gemeente zonder kerkeraad. Daarna werd zij tot in 1819 geestelijk verzorgd door predikanten van Lith en Alem-Maren, maar viel in alle andere opzichten alleen onder de kerkeraad van Lith. Na 1819 had ook Alem-Maren geen eigen predikant meer. De diaconie van Lith verzorgde na 1874 de Kesselse armen. In 1955 smolten tenslotte de kerkvoogdijgoederen van Kessel met die van Lith samen. Aan de archivaris van deze kerk, dr. J.P. van Dooren, aan dr. L.P.L. Pirenne, rijksarchivaris in de provincie Noord-Brabant en aan de heer B.H.J.M. van Son komt dank toe voor het kritisch willen doorlezen van inleiding en inventaris, evenals aan de heer A.L. de Graaff, die als stagiaire bij het Rijksarchief in Noord-Brabant de vernummering uitvoerde die door invoeging van nagekomen nummers veroorzaakt werd. Met uitzondering van enkele nog actuele nummers Nl. de nrs. 6, 31, 35, 38, 44, 46, 48, 49, 52, 57, 61, 74, 101, 104, 105, 172, 212. is het archief in 1967, na herstel van verschillende delen in het restauratieatelier van het Algemeen Rijksarchief, ter betere bewaring in bruikleen gegeven aan het Rijksarchief in de provincie Noord-Brabant. Hetzelfde is gebeurd met het archief van Oijen, dat niet in deze inventaris is opgenomen omdat de recente combinatie daarvan met Lith slechts de vorm van een personele unie heeft. Louise van Tongerloo, 1968 De gebruiker zij er voorts op gewezen dat de bescheiden betreffende diaconiezaken zoveel mogelijk zijn afgesplitst uit die van de kerkeraad. Daar diakenen echter geen apart college vormden dienen voor hun zaken met name ook de notulen en correspondentie van de kerkeraad geraadpleegd te worden. Is het oudste deel van het Lithse archief niet alleen rijker door de aanwezigheid van een aaneengesloten reeks notulenboeken, ook originele losse stukken zijn daarin tenminste uit het einde van de 18e eeuw bewaard gebleven. Bij verschillende ambtsvacatures, ook in later tijd, is dan ook de voorgeschreven overdracht van archiefstukken genoteerd. Hieraan zijn tevens de oudste overzichten van dit archief te danken. In het handschrift van ds. S.D.J.H. Krol is de eerste poging tot volledige inventarisering over, in deze inventaris op ca. 1860 gedateerd maar misschien nog in zijn proponentstijd vervaardigd. Inv.nr. 13; nr.5, p.180; zijn nummering komt voor in de inventaris uit 1869 in nr. 59, p. 2-3. Losse stukken werden toen door bundels verenigd en van manchetten van dik grijs papier voorzien. Ds. Hille Ris Lambers stelde een nieuwe "archiefindex" met andere nummering op, ten gevolge van een aanmerking bij de visitatie van 1934. 8/7/1934, inv. nr. 6. Vergelijking Tabellen in inv. nr. 13. van de oude overzichten en inventarissen geeft geen volledig beeld van de verliezen die de archieven in de loop der tijden hebben geleden, omdat ze geen van alle compleet zijn. Bij verschillende nummers van deze inventaris is een aantekening gemaakt van verloren gegane stukken, terwijl een totaal overzicht daarvan als bijlage I is opgenomen, voorzover dat op basis van vermeldingen in nog aanwezige stukken opgesteld kon worden. Onder de oorzaken voor de verliezen kan de Franse inval van 1795 slechts voor een zeer klein gedeelte aansprakelijk gesteld worden. Inv. nr. 3, p: 168; inv.nr. 34, p.1; aantekening bij Lithse doopboeken en Alems trouwboek. Allicht denkt men dan verder aan de V1-explosie van 14 januari 1945, waardoor kerk en pastorie van Lith werden verwoest. Deze kan echter hoogstens de banden van die boeken wat beschadigd hebben die met de avondmaalsstellen in de brandkast in de kerk bewaard werden. Aankoop in 1908, inv. nr. 60, p.121; 18/3/1944, inv. nr. 6. Daar noch de bundeling noch de nummering bij de inventarisaties van ca. 1860 en 1934 op een logische indeling berustten en bovendien het grootste deel van de losse stukken in wanorde werd aangetroffen, kon bij de onderhavige inventarisatie geen rekening worden gehouden met oude ordeningen. Om toch iets daarvan te bewaren is bij sommige nummers door middel van de letters K en HRL aangegeven hoe ze door de predikanten Krol en Hille Ris Lambers ingedeeld waren, terwijl ook een enkele archiefmanchet van eerstgenoemde bewaard is. De basis voor deze inventarisering, 'die in overleg met. Mr. J.H. de Vey Mestdagh, secretaris van de Commissie voor de archieven der Nederlandse Hervormde Kerk is uitgevoerd, heeft de handleiding voor de ordening en inventarisatie van de archieven van deze kerk gevormd. Aanwijzingen voor de gebruiker : Verwijzing naar archiefstukken uit dit archief geschiedt door (volledig): Brabants Historisch Informatie Centrum, toegangsnummer 256 Nederlandse Hervormde Gemeente Lith-Lithoijen, Kessel en Alem-Maren, 1648-1965 , inv.nr. ... (verkort): BHIC, 256 NH- Gemeente Lith c.a. , inv.nr. ... Tot 1819 was Hervormde Gemeente Alem en Maren een zelfstandige gemeente zonder kerkeraad. Toen werd zij gecombineerd met Lith, met behoud van aparte administraties der diaconie- en kerkgoederen. Samensmelting ook daarvan met Lith vond plaats in 1955. Het persoonlijk archief van ds. B.M. van Tongerloo is geïnventariseerd bij het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme, gevestigd aan de Vrije Universiteit(VU) te Amsterdam. Het toegangsnummer is 213.

Collectie
  • Archieven BHIC
Type
  • Archief
Identificatienummer van Brabants Historisch Informatie Centrum
  • 256
Trefwoorden
  • Religie en Levensbeschouwing
Disclaimer over kwetsend taalgebruik

Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer

Ontvang onze nieuwsbrief
De Oorlogsbronnen.nl nieuwsbrief bevat een overzicht van de meest interessante en relevante onderwerpen, artikelen en bronnen van dit moment.
WO2NETMinisterie van volksgezondheid, welzijn en sport
Contact

Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

info@oorlogsbronnen.nlPers en media
Deze website is bekroond met:Deze website is bekroond met 3 DIA awardsDeze website is bekroond met 4 Lovie awards