W.C. de Bree: Oorlogsherinneringen

‘Zo brak de bewuste 14e mei aan, toen ’s middags kwart over één de binnenstad van Rotterdam werd gebombardeerd,’ schrijft de gepensioneerde Rotterdammer W. de Bree (geboren 1911) ergens in de jaren tachtig in zijn verslag over de oorlogsjaren. ‘Het bombardement duurde slechts 10 minuten en toch werd de hele binnenstad verwoest, echter voornamelijk door brand die de ene na de andere straat in vlammen zette.’ Na een voltooide HTS-opleiding (werktuigbouw en elektra) treedt De Bree in dienst bij de Overzeese Gas en Elektriciteitsmaatschappij N.V. (OGEM). Tijdens het bombardement woont hij met echtgenote Corry in de vooroorlogse Rotterdamse wijk Oud-Mathenesse. ‘De wind voerde rookwolken en papiersnippers onze kant op. Ik ben ’s avonds na de capitulatie nog op de fiets naar onze ouders en schoonouders gegaan, maar daar was alles goed.’ In de oorlog worden drie kinderen geboren, één op 2 januari 1945. Die dag schrijft De Bree met potlood in een minuscuul agendaatje (jaren later de bron van dit oorlogsverslag): ‘Snijdend koude wind. Bunkers opgegraven. Tot 1 uur gewerkt. ’s Morgens brief van thuis ontvangen. Ik heb er een zoon bij.’ Een kleine twee maanden ervoor, in november 1944, zijn bij een razzia ongeveer 52000 mannen tussen de 17 en 40 jaar uit Rotterdam en Schiedam weggevoerd om dwangarbeid in Duitsland te verrichten. De Bree, die daar één van is, graaft en sjouwt bomen. ‘Slecht geslapen in de onderlagen. Als je er ’s nachts uit moet, moet je slapie er ook uit. 1 pomp voor 150 man, dus bijna niet te wassen. Dooiweer en regen. Werken op een heuvel pal in de wind, veel last van de kou gehad. Klompen en regenpijpen aan.’ Als voorjaar 1945 de inmiddels bevrijde De Bree voor zijn werk in Eindhoven verblijft, komt zijn gezin over. Bij de OGEM werkt hij tot zijn pensioen. ‘Zo brak de bewuste 14e mei aan, toen ’s middags kwart over één de binnenstad van Rotterdam werd gebombardeerd,’ schrijft de gepensioneerde Rotterdammer W. de Bree (geboren 1911) ergens in de jaren tachtig in zijn verslag over de oorlogsjaren. ‘Het bombardement duurde slechts 10 minuten en toch werd de hele binnenstad verwoest, echter voornamelijk door brand die de ene na de andere straat in vlammen zette.’ Na een voltooide HTS-opleiding (werktuigbouw en elektra) treedt De Bree in dienst bij de Overzeese Gas en Elektriciteitsmaatschappij N.V. (OGEM). Tijdens het bombardement woont hij met echtgenote Corry in de vooroorlogse Rotterdamse wijk Oud-Mathenesse. ‘De wind voerde rookwolken en papiersnippers onze kant op. Ik ben ’s avonds na de capitulatie nog op de fiets naar onze ouders en schoonouders gegaan, maar daar was alles goed.’ In de oorlog worden drie kinderen geboren, één op 2 januari 1945. Die dag schrijft De Bree met potlood in een minuscuul agendaatje (jaren later de bron van dit oorlogsverslag): ‘Snijdend koude wind. Bunkers opgegraven. Tot 1 uur gewerkt. ’s Morgens brief van thuis ontvangen. Ik heb er een zoon bij.’ Een kleine twee maanden ervoor, in november 1944, zijn bij een razzia ongeveer 52000 mannen tussen de 17 en 40 jaar uit Rotterdam en Schiedam weggevoerd om dwangarbeid in Duitsland te verrichten. De Bree, die daar één van is, graaft en sjouwt bomen. ‘Slecht geslapen in de onderlagen. Als je er ’s nachts uit moet, moet je slapie er ook uit. 1 pomp voor 150 man, dus bijna niet te wassen. Dooiweer en regen. Werken op een heuvel pal in de wind, veel last van de kou gehad. Klompen en regenpijpen aan.’ Als voorjaar 1945 de inmiddels bevrijde De Bree voor zijn werk in Eindhoven verblijft, komt zijn gezin over. Bij de OGEM werkt hij tot zijn pensioen.